menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA BABALIK DAVALARINDA DNA TESTİNİN DELİL NİTELİĞİ (TMK.madde 301 vd)

9 0
29.03.2025

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Babalık Hükmü” başlığı altında düzenlenen 301.maddesinde; “ Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır. Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.” şeklinde düzenleme mevcuttur. Aynı yasanın “Hak Düşürücü Süreler” başlıklı 303.maddesinde ise; “ Babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer. Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.” düzenlemesine yer verilmiştir. Bu kapsamda babalık davalarında ispat yükü, çocuk ile baba arasındaki soybağının babalık hükmü ile mahkemece belirlenmesini isteyen davacıdadır. Burada babalık davası gibi soybağı hukukunu ilgilendiren davalarda doğru sicil oluşturulması için başka bir anlatımla davanın ispatı için sunulan delillerle yetinilmeyip doğru kimliklendirme ancak DNA testi yapılmasıyla mümkündür (Yargıtay 2.Hukuk Dairesi Onursal Başkanı Ömer Uğur GENÇCAN, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Tetkik Hakimi Müjde YASAN, Babalık Maddi ve Usul Hukuku, 2.Bası, Ankara 2025, s.299-305). Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 04.10.2023 Tarihli 2022/2-762 Esas 2023/883 Karar sayılı kararında da aynı husus vurgulanmıştır; “…soybağı ve miras hukukunu ilgilendiren bu tür davalarda doğru sicil oluşturulması zorunluluğu dikkate alınarak, davanın ispatı için sunulan delillerle yetinilmeyip, doğru kimliklendirme için DNA testi yapılarak karar verilmesi gerektiği de unutulmamalıdır.” Bu nedenle günümüzde gen teknolojisi sayesinde babalık davalarında uyuşmazlık konusu maddi vakıaların güvenilir şekilde aydınlatılması olanaklı hale geldiğinden babalık karinesini ispata dair ileri sürülen tanık beyanları, belge gibi hususlar genetik babalığın ispatını sağlamayan delil özelliği taşımaktadır (Yargıtay 2.Hukuk Dairesi Onursal Başkanı Ömer Uğur GENÇCAN, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Tetkik Hakimi Müjde YASAN, Babalık Maddi ve Usul Hukuku, s.306). Bu kapsamda babalık davalarında DNA testi karşısında takdiri delillere itibar edilemez. Nitekim Yargıtay da bir kararında DNA testinde davalıların murisinin davacıların babası olmadığının belirtilmesi karşısında takdiri diğer delillere itibar edilemeyeceğini ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir (Yargıtay 2.Hd. 05.11.2001 T. 13155/15228). Yine Yargıtay, DNA testi karşısında davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilemeyeceğini (Yargıtay 2.Hd. 27.12.2021 T. 2021/8767 E. 2021/10066 K), babalık davalarında doğru sicil oluşturulabilmesi için DNA testi yapılmadan karar verilemeyeceğini (Yargıtay 18.Hd. 10.05.2012 T. 2012/3509 E. 2012/5335 K. ; Yargıtay 18.Hd. 18.04.2013 T. 2013/1898 E. 2013/6844 K. ; Yargıtay Hgk. 04.10.2023 T. 2022/2-762 E. 2023/883 K.), hazırlanan DNA testine ilişkin bilirkişi raporunda davalının baba olma oranının belirtilmesinin şart olduğunu (Yargıtay 2.Hd. 07.05.2009 T. 3008/9014), DNA örneğinin ilgilisinden değil de başkasından alındığı iddia edildiği takdirde anne, soybağı düzenlenecek olan çocuk ve baba olduğu iddia edilen kişinin aynı anda birlikte DNA örneği vermek üzere adli tıp kurumuna sevk edilerek yeniden rapor alınması gerektiğini (Yargıtay 2.Hd. 29.04.2024 T. 2024/1263 E. 2024/2926 K. ; Yargıtay 2.Hd. 06.11.2024 T. 2024/3610 E. 2024/8359 K.) kararlarında sıklıkla vurgulamaktadır. Yine Yargıtay yapılacak DNA testi neticesinde davacının babasının davalı olmadığının tespiti halinde takdiri diğer delillere bakılmaksızın babalık davasının reddi gerektiği görüşündedir (Yargıtay 2.Hd. 06.02.2024 T. 2022/6369 E. 2024/543 K.).

Tüm bu hususlarla birlikte açılan bir babalık davasında DNA testi yapılabilmesi için hakimde, çocuğun babasının davalı olabileceğine dair kanaat oluşmuş olmalıdır. Başka bir ifadeyle babalık davalarında davacı tarafın her soyut ve mesnetsiz iddiası üzerine derhal soybağı incelemesine girişilmemeli, mahkeme biyolojik babalığa dair somut verilerin sunulması üzerine ciddi emarelerin varlığına........

© Hukuki Haber