“Aslında genel eğitimde yaşanan bütün yapısal aksaklıklar genel eğitimin ayrılmaz bir parçası olan özel eğitimi de etkilemektedir. Özel eğitim genel eğitimin sevap toplama alanı olarak görülüyor ve girdileri çıktıları açısından denetlenmiyor. Oysaki özel eğitim ilke ve esasları olan profesyonel bir meslektir.”

Özel Eğitim Çalışanları ve Eğitim Derneği Başkanı Feyyaz Şentürk ile özel eğitimimizi konuştuk.

Özel eğitimin çalışma alanı ve hizmet yelpazesi konusunda bilgi verebilir misiniz? Türkiye'de özel eğitim hizmetlerinin mevcut yapısını nasıl değerlendiriyorsunuz? Sistem, özel gereksinimli bireylerin ihtiyaçlarına ne ölçüde karşılık verebiliyor?

Özel eğitim, yalnızca engelli bireylerin eğitimi değildir; gelişimsel, davranışsal, duygusal ve öğrenme farklılıklarına sahip bireylerin ihtiyaçlarına göre yapılandırılan bir eğitim alanıdır. Otizm spektrum bozukluğundan dikkat eksikliğine, özgül öğrenme güçlüğünden işitme kaybına kadar çok farklı profillerde öğrenciyle çalışıyoruz. Özel eğitim öğretmenlerinin doğrudan çalıştığı bir kesim olmasa da üstün zeka ve yeteneğe sahip bireyler de özel eğitimin çalışma kapsamına girmektedir.

Türkiye’de özel eğitim hizmetlerinin yapısı son yıllarda bazı genişlemeler gösterse de, hâlâ oldukça merkeziyetçi, eşitsiz ve normatif bir anlayışla ilerliyor. Hizmetler ağırlıklı olarak tanı alan bireyler üzerinden yürütülüyor. Bu da özellikle tanıya erişimde eşitsizlik yaşayan çocukları sistem dışında bırakıyor.

Özel eğitim hizmetleri ülkemizde büyük oranda devlet okulları ve devlet destekli özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri üzerinden yürütülmektedir. Avrupa ve Amerika örneklerine bakıldığında dernekler, vakıflar , yerel yönetimlerin katkısı görülmektedir. Dolayısıyla sadece merkezi bütçe eliyle yürütülen hizmetler ülke ekonomisinin karşılaştığı bütün güçlükleri de derinden hissetmektedir.

Kaynaştırma uygulamaları, bütünleştirici eğitim felsefesi doğrultusunda iyi bir hedef ancak uygulamada ciddi sorunlar var. Sınıf öğretmenleri yeterince donanımlı değil, özel eğitim desteği yetersiz, fiziksel düzenlemeler eksik. Bu koşullarda sistem, özel gereksinimli bireylerin ihtiyaçlarına ancak kısmen yanıt verebiliyor.

Aslında genel eğitimde yaşanan bütün yapısal aksaklıklar genel eğitimin ayrılmaz bir parçası olan özel eğitimi de etkilemektedir. Özel eğitim genel eğitimin sevap toplama alanı olarak görülüyor ve girdileri çıktıları açısından denetlenmiyor. Oysaki özel eğitim ilke ve esasları olan profesyonel bir meslektir.

Özel eğitim öğretmenlerinin, görev yaptıkları eğitim ortamlarında günlük çalışma koşulları nasıldır? Fiziksel ortam, materyal desteği ve personel yeterliliği açısından ne gibi eksikliklerle karşılaşmaktadırlar?

Ne yazık ki birçok özel eğitim öğretmeni, uygun olmayan sınıf ortamlarında, yetersiz materyallerle ve çoğu zaman yalnız başına çalışıyor. Birçok okulda özel eğitim sınıfları........

© HalkTV