menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

"Ara seçim hızar gibidir"

37 0
07.05.2025

ARA seçim kurumu, 1876 Kanuni Esasi’sinden bu yana Türk siyasi hayatında yerini korur.

Bir tek 1921 Anayasasında yer almamakla birlikte, 1924’te girdiği Anayasa metninde de neredeyse hiçbir değişiklik olmadan bugüne kadarki bütün Anayasalarda yer buldu.

Bu denli köklü bir sandık modeli olmasına karşın, ne iktidar, ne de muhalefet gitmeye çok cesaret edemedi, o nedenle en az başvurulan yöntem olarak uygulandı.

SADECE 7 KEZ GİDİLDİ

Çok partili hayata geçişten bu yana 1951, 1966, 1968, 1975, 1979, 1986 ve 2003 olmak üzere sadece 7 kez ara seçime gidildi…

Burada bir ayrıntıyı da gözden kaçırmamak gerekir, 1951 ve 1966 ara seçimleri, o dönemki Anayasa gereği, bir üyenin boşalması halinde, ertesi yasama yılına girilmeden önce seçimin yapılmasına yönelikti.

Bu gelenek 1976 Kanuni Esasisinden bu yana süregelen bir hükümdü.

Ancak sonrasında üye tam sayısının %5’ine ulaşmadıkça ve genel seçimden 30 ay geçmedikçe seçime gidilemeyeceği şartı konuldu.

En son gerçekleşen 2003 ara seçimi de o dönem AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın parlamento dışında kalmaması için CHP lideri Deniz Baykal’ın girişimi ile Siirt’te bütün milletvekilleri istifa ettirilerek yapıldı.

CHP Siirt’te 2002 genel seçiminde aldığı bir milletvekilini de istifa ettirerek ilin boşalmasını ve bu sayede seçimin zorunlu hale gelmesini sağladı.

SİİRT GİBİ GİDİP DE GELMEMEK VAR

Ancak 2003 ara seçiminde AK Parti Siirt’in üç milletvekilini de aldı, önceki seçimde sandıktan çıkan CHP adayı ve bağımsız milletvekili bu kez seçilemedi.

DEMİREL’İN ‘BEŞ, BEŞ, BEŞ’ SLOGANI

Onun dışında en efsane ara seçim olarak da iki sandık siyaset tarihinin hafızasındaki yerini korur; 1979 ve 1986 ara seçimleri.

Birinde CHP lideri Ecevit’i, iki yıl önce A,4 ile Başbakanlık koltuğuna oturtan sandık, 1979’da ters tepti.

Adalet Partisi 14 Ekim 1979’da daha önce CHP’nin etkin olduğu, Konya, Manisa, Edirne, Muğla ve Aydın’daki seçimlerin hepsini kazandı.

Demirel’in, meşhur “Beş… Beş… Beş…” sloganı hafızalara kazındı; oylarını iki yıl içinde 6,9’dan P,05’e çıkardı.

İki ay sonra da Ecevit genel seçim kararı almak zorunda kaldı…

BİRİ SAYIDAN DİĞERİ ORANDAN YÜKLENDİ

Sonrasındaki ara seçim ise 1986’da........

© Habertürk