menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Plastik pandemisine devam

16 0
18.08.2025

Plastik başa bela büyük bir salgın hastalık. Dünyanın dağlarından denizlerine, tarla ve nehirlerine her zerresine bulaşmış 8 milyar tonluk bir çöplük ve her yıl üretilen 460 milyon plastiğin büyük bölümü çöpü boyluyor. Dahası, plastik endüstrisi yıllık küresel üretimi 2060’a kadar 1.5 milyar tona çıkarmayı hedefliyor. Şu an hedef sağlam, çünkü krizle mücadele için bütün dünya üç yıldır uğraşıyor ama üretimi sınırlayacak anlaşmaya varamadı, geçen hafta BM görüşmeleri çöktü.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in deyişiyle “Plastik atıklar Everest’in zirvesinden okyanusun derinliklerine, insan beyninden anne sütüne kadar her yeri kirletiyor.” Ancak 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde küresel anlaşma için yaptığı çağrı Cenevre’deki müzakerelerde duvara tosluyor.

Plastiğin içerdiği zehirli kimyasallar gıdamıza bulaşıyor; milyarlarca partikül, mikro/nanoplastik insan ve hayvan bedenlerine giriyor, bağışıklığı zayıflatıp kalp hastalıkları ve kanser riskini artırıyor. Bir araştırmaya göre günde ortalama 68 bin partikül solunum yollarımıza karışıyor, akciğerde enfeksiyon ve hücre tahribatına yol açıyor.

Her yıl 1 milyondan fazla kuş ve 100 bin deniz canlısı plastik kirliliği yüzünden ölüyor, deniz kaplumbağalarının midelerinden alışveriş poşetleri çıkıyor. Okyanuslarda 171 trilyon plastik parçası yüzüyor, 2040’de balık popülasyonunu geçecek. İnsanların tükettiği her üç balıktan biri plastik içeriyor.

Plastik kirliliği öyle büyük bir küresel kriz ki, hiçbir ülkenin tek başına çözmesi mümkün değil. Biz istediğimiz kadar plastik poşet sınırlaması için önlem alalım, dünyada yılda 500 milyar poşet kullanılıyor; gezegendeki her birey başına 150 poşet ediyor, biz dahil.

PETROL DEVLERİ ENGELLİYOR

Plastik zararına ilişkin yüzlerce bilimsel araştırmadaki verilere bakarsak, pandemiyi durdurmanın en etkin yolu küresel üretimi kısmak. Bu teknik bir mesele değil tamamen iradeye bağlı. İşte son üç yıldır BM konferansları çerçevesinde 180 ülke bu küresel iradeye ulaşmak için uğraşıyor. Ülkelerin büyük çoğunluğu plastik üretiminin azaltılmasından yana, ancak petrol üreticisi bir........

© Habertürk