Mediterranean, adı üstünde dünyanın orta yeri ve yanıyor. Orman yangınları ayrı, denizdeki yangın ayrı ama ikisi de iklim krizinin eseri. Akdeniz’in sularında haftalardır olağanüstü yüksek sıcaklıklar ölçülüyor. Bilinen zamanlarda mevsim normalleri üzerinde bu kadar ısınmış başka bir deniz yok. Yıllık ortalamanın üzerindeki yüzey sıcaklıkları nedeniyle bilim insanlarına göre Akdeniz “ekstrem” şartlarda, havzada ekosistem ve ekonomiler risk altında. Deniz kızıştıkça daha fazla enerji birikiyor, buharlaşma artıyor. Sıcak ve nemli hava fırtınalara, şiddetli yağışlara ve sellere yol açabiliyor. Deniz araştırmacıları diyor ki; Akdeniz ısındıkça daha geniş zamanlara yayılan fırtınalar yoğunlaşacak, hatta felaket boyutlarına ulaşabilecek.

Araştırmacıların özellikle gözlemlediği bir fenomenle karşı karşıyayız Akdeniz’de: “Medicane” denilen tropik karakterde siklonlar. “Mediterranean” ve “Hurricane” kavramlarının bileşiminden meydana geliyor “Medicane”. Sıcak girdaplardan yükselerek yayılan üç kategorideki siklonların en güçlüsü Ianos, diğerleri de Zorbas ve Apollo. Eylül 2023’de Yunanistan ve Libya’da ağır hasara yol açan “Daniel” bu türde ekstratropikal bir fırtınaydı. Atmospheric Research dergisi, sıcaklıklar arttıkça Medicane vakalarının da sıklaşacağını yazıyor.

Biz doğuda şimdilik görece şanslı tarafındayız Akdeniz’in, Avrupa’daki kadar öldürücü sıcaklar bastırmıyorsa, sebebi Ege ve Karadeniz’den gelen nispeten serin su akıntıları. Avrupa, Afrika ve Asya arasında sıkışmış Akdeniz’in batısında ise böyle bir etki yok, hatta önümüzdeki sonbaharda da Avrupa’da aşırı sıcak hava dalgaları bekleniyor. Avrupa Birliği’nin, deniz yaşamından veriler toplayan Copernicus gözlem hizmetine göre, geçen haziran........

© Habertürk