Türk Devletleri Teşkilatının Misyonu?
Bugün itibariyle Hazar’ın batısındaki cumhuriyetler kendi aralarında, doğusundaki cumhuriyetler kendi aralarında entegreler. Zira, 2024 rakamlarına göre, Azerbaycan en çok ithalatı, Rusya, Türkiye ve Çin’den; en çok ihracatı İtalya, Türkiye ve Rusya’ya yapıyor. Türkiye hep listenin üstlerinde yer almış. 2023 yılında iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi bir önceki seneye göre 1 artarken 2024 yılında 2023 ile aynı seviyede kaldı. Azerbaycan’ın en çok ticaret yaptığı on beş ülke arasında başka Türk devleti yok. Ama Gürcistan var. Gürcistan en çok Türkiye ve Azerbaycan ile ticaret yapıyor. Yani bu üç ülke, ekonomik açıdan entegreler.
Kazakistan, en çok ihracatı sırasıyla Çin, İtalya, Rusya, Hollanda, Özbekistan ve Türkiye’ye yapıyor. En çok ithalatı Rusya, Çin, Güney Kore, Almanya, ABD ve Türkiye’den yapıyor. Özbekistan, en çok ihracatı Çin, Rusya, Kazakistan, Türkiye ve Kırgızistan’a yapıyor. En çok ithalatı da Çin, Rusya, Kore, Kazakistan, Türkiye ve Almanya’dan yapıyor. Türkmenistan, ihracatının ’ünü Çin’e yapıyor. Çin’den sonra İran, Özbekistan, Azerbaycan, Türkiye ve Rusya en büyük ihracat pazarları. Türkmenistan, en çok alımı Türkiye, Rusya, Çin, Almanya ve Kazakistan’dan yapıyor. Kırgızistan, en çok satışı İngiltere, Kazakistan, Rusya, Özbekistan ve Türkiye’ye, en çok alımı Çin, Rusya, Kazakistan, Türkiye ve Özbekistan’dan yapıyor. Tacikistan’ın başlıca ihracat pazarları; Kazakistan, Türkiye ve Özbekistan, en çok ithalat yaptığı ülkeler; Rusya, Çin ve Kazakistan.
Bu bilgiler ışığında şu tespitleri yapabiliriz: Türkistan devletlerinin en büyük ticari ortağı Çin’dir. Rusya’nın Türk dünyasında ki ticari ağırlığı devam etmektedir. Orta Asya ülkeleri kendi aralarında yüksek hacimlerde ticaret yapmaktadır. Orta Asya ülkelerinden kopuk olan Azerbaycan’ın, Türkiye’yle entegrasyon seviyesi yüksektir. Türkiye’nin Orta Asya’yla ticaret hacmi, yükselme trendinde olsa da Rusya ile Çin’in çok gerisindedir.
Türkiye inşaat sektöründe Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’da lider........
© Habererk
