PKK komisyonunun -çoğu DEMP ile yakın görüşlere sahip olan bazı üyeleri- Kuzey İrlanda/Birleşik Krallık mutabakatını incelemek üzere İngiltere'ye gittiler.

Ayrılıkçı teröre muhatap olan tek ülke Birleşik Krallık, yani İngiltere değil.

Peru, Sri -Lanka gibi ülkeler de etnik teröre maruz kaldılar... Bazılarında din ayrılığı bazılarında etnik farklılık diğer bazılarında ise hem etnik hem din ayrılığı söz konusuydu.

Peru ve Sri-Lanka terör örgütlerini uzlaşma yoluyla bitirmediler.

Sri-Lanka, Tamil Kaplanlarını ezerek bitirdi.

Peru, Maocu Aydınlık Yol örgütünün lideri Guzman'ı yakalayıp Örgütü başsız bırakarak,liderini gözden düşürerek çökertti.

İngiltere ise -aracılar kullanarak görüşmeler yoluyla PIRA/IRA'ya silah bıraktırdı.

Bunu yaparken,

Kuzey İrlanda’nın evvelden beri var olan özerkliğini teyit etti,

Polis teşkilatında Katolik oranını artırdı,

Yerel mecliste her iki topluluğun temsilini zorunlu hale getirdi,

Kuzey İrlanda hükümetinin güç paylaşımı esasına göre kurulmasını(başbakan bir taraftansa yardımcısının diğer taraftan olması) sağladı,

Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında ortak kurumlar kurulmasının yolunu açtı.

Kuzey İrlandalılara Self-determinasyon hakkı tanıdı,

En önemlisi İrlanda Cumhuriyetine, Kuzey İrlanda üzerinde hak iddiası olmadığını kabul ettirdi,

Kuzey İrlanda vatandaşlarına İrlanda,İngiliz veya her iki kimliği kullanma hakkı tanıdı,

İki yıl içinde tutukluların kademeli olarak serbest bırakılmasını kabul etti, ancak Kuzey İrlanda dışında mesela Londra'da eylem yapanları af kapsamına almadı.

Resmi statüsü olmadan İrlanda'ca eğitim veren okullar resmi statüye alındı.

İşte İngiltere'ye giden komisyon üyelerinin asıl amacı bu anlaşma hükümlerine dikkat çekmek, -onlar yaptı sizde aynısını yapın- mesajı vermek.

Lakin her ülkenin sosyolojisi, sorunları farklıdır. Hiçbir ülke diğerine tam örneklik teşkil edemez. Diğer ülkelerin tecrübelerinden faydalanılır ama olduğu gibi kopya edilemez. Aksi halde bu Faucault'nun ifadesiyle; 'elma ağacından kiraz vermesini beklemek' gibi bir şey olur.

İngiltere'nin çözümünü incelerken önce sorunun geçmişine bakmak gerekir. Çünkü bir sorunu anlamanın en sağlıklı yolu arka planı ve tarihi geçmişine bakmaktır.

İrlanda'da 1845-48 yılları arasında büyük bir kıtlık yaşanmış,-ki zaten İrlandalılar bunu Büyük Kıtlık olarak adlandırırlar- İngiltere'den en küçük bir yardım görmemiştir. Yüz binlerce insan açlıktan ölmüş, yüz binlercesi Amerika'ya göçmüştür. Bu İrlanda tarihindeki en büyük kırılma ve iki toplum arasındaki güvensizliğin en önemli sebebidir. İrlandalıların İngilizlere bakışını Büyük Kıtlıktaki tutumu belirlemiş, sonraki uygulamalar da bu bakışı beslemiştir.

İki toplum arasında din/mezhep farklılığı vardır. İrlandalılar Katolik,İngilizler Protestan'dır. Hıristiyanlık şemsiyesi altındaki mezhepler birbirine rakiptir ve müstakil dinler kadar birbirine uzaktır.

İki toplumun etnik kökenleri farklıdır. İrlandalılar Kelt kökenli ve eski dilleri Keltçenin bir diyalektiğidir. Bugün İrlanda'ca çok az konuşulan bir dildir, Kuzey İrlanda'da daha çok İngilizce konuşulmaktadır. İngilizler ise Anglo-Sakson'dur.

İngiliz hakimiyeti boyunca Katoliklere ikinci sınıf muamelesi yapılmış,İskoçya'dan getirilen Protestan göçmenlere, Katoliklerden alınan topraklar dağıtılmış, bu topraklarda Protestan işçi çalıştırılması teşvik edilmiştir.

Polis teşkilatı daha çok Protestanlardan oluşturulmuş, IRA/PIRA terörüne karşı birlikçiler de silahlanıp karşı teröre başladığında,aynı kararlılıkla takip edilmemişler, bazen eylemlerine göz yumulmuş, bazen güvenlik güçlerinden yardım görmüşlerdir.

Katolikler sistemli olarak mülksüzleştirilerek, mülke göre oy hakkı ile Katoliklerin politik mücadeleye eşit şartlarda katılımları engellenmiştir.

1920'de Katolik İrlandalıların bağımsızlık taleplerini karşılamak üzere Britanya Hükümeti İrlanda Hükümeti yasasını........

© Habererk