Yüz yıl önce sadece bir tane bağımsız Türk devleti vardı: TÜRKİYE. Sadece üç tane bağımsız Müslüman devlet vardı: TÜRKİYE, İRAN, AFGANİSTAN. İran ve Afganistan’ın da gerçekte ne kadar bağımsız oldukları tartışılır. Tunus, Cezayir, Moritanya, Çad, Suriye ve Lübnan Fransız, Arap Yarımadasının tamamı, Ürdün, Filistin, Irak, Mısır ve Sudan İngiliz ve Libya İtalyan sömürgesiydi. Fas’ı İspanya ile Fransa, Somali’yi İtalya ile İngiltere bölüşmüştü. Yemen’de Zeydiler veya bugünkü ismiyle Husiler halifenin fetvası gereğince İngilizlere boyun eğmediler. Zeydi imamın Nasırcı subaylar tarafından devrildiği 1961’e kadar savaşmayı sürdürdüler.

İdil, Sibirya, Kafkasya ve Batı Türkistan Türkleri Rus, Doğu Türkistan Çin, Güney Türkistan Peştun, İran Türkleri Fars egemenliği altındaydı. İran 1925 senesine kadar Türk hakimiyetindeydi. İngiltere Kaçarları ehlileştiremeyince (!) darbe ve kısmı işgallerle uşaklığını yapmaya hazır olan Pehlevileri iktidara getirdi. Bu coğrafyaların dışında Balkanlarda, Ortadoğu’da, Kuzey Afrika’da ve Hindistan’da milyonlarca Türk yaşıyordu.

2025 senesinde yedi tane bağımsız Türk devleti var. Türk devletleri arasındaki ilişkiler giderek güçleniyor. Türk devletleri henüz tam olarak sağlayamamış olsalar da ekonomik bağımsızlığın öneminin farkındalar.

İdil, Sibirya ve Kafkasya Türkleri dillerini öğrenebiliyorlar, konuşabiliyorlar; dinlerini ve geleneklerini en ufak bir baskı olmadan yaşıyorlar. Yani Rusya’da sistemli bir asimilasyon sürecinden bahsedilemez. Fakat Moskova, Rostov ve Sen Petersburg gibi metropollere yerleşen ve özellikle Ruslarla evlenen Türklerin zamanla Ruslaştıkları bir hakikat. Ama metropollerde çok kalabalık Türk toplulukları yaşadığından Ruslaşan Türklerin sayısının çok az olduğu ve giderek azaldığı da bir başka hakikat. Türklerin ondan fazla özerk devleti var. Bu devletlerin sadece bir tanesinde Ruslar ekseriyette. Oysa SSCB yıkıldığında tablo tam tersiydi.

Ukrayna savaşı Rusya Türklüğüne çok büyük zarar verdi. Yüz binden fazla genç vefat etti. Bir o kadar genç sakat kaldı. Çok daha fazlası yurtdışında göçtü. Giderek iyileşen ekonomik durum bozuldu. Bu gelişmeler Türklerin Rusya’dan duygusal olarak kopmalarına ve bağımsızlık fikrinin güçlenmesine yol açtı. Rusya sürekli........

© Habererk