menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

TDT PLUS

9 15
13.10.2025

TDT kurulduğundan beri otuzdan fazla zirve yaptı. Bunlardan; Türkçe Konuşan Devlet Başkanları zirvesinden Türk Keneşine geçme kararının alındığı toplantıda, Türk Keneşinin Türk Devletleri Teşkilatına dönüştüğü zirvede ve Özbekistan’ın tam, Türkmenistan ve Macaristan’ın gözlemci olarak kabul edildiği oturumda, hayati kararlar alındı. Salı günü toplanan zirvede de-uzun bir aradan sonra- hepsi birbirinden ehemmiyetli kararlar alındı. Bu kararlar eğer hakkıyla yerine getirilirse Türk milletinin de dünyanın da kaderi değişir.

Alınan en önemli karar diyemiyorum, zira kararlar birbirinden önemli, alınan en mühim kararlardan biri teşkilatın bünyesinde TDT PLUS ismini taşıyan üyelik statüsünün oluşturulması.

Bugün itibariyle örgütün beş asil (Türkiye, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan), üç gözlemci üyesi (Macaristan, Türkmenistan, KKTC) var. Bu yapıyla ancak bölgesel güç olunabilir. Küresel güç olunamaz. Yıllardır teşkilatın genişleme stratejisinin nasıl olması gerektiği tartışılıyor. Bu konuda ülkeler arasında fikir farklılığı olduğu gibi devletlerde resmi görüşlerini belirlemiş değillerdi. Yani Türk devletlerinin karar mercilerinde olanlar arasında da fikir ayrılığı vardı. Çok azınlıkta da kalsalar ‘’genişlemeyelim’’ diyenlerde var.

Görüşlerden biri, Bosna-Hersek, Kosova, Tacikistan, Arnavutluk gibi tarihi süreçte Türk milletiyle bütünleşmiş devletleri üye olarak almaktı. Bir diğer görüş, Estonya, Finlandiya, Moğolistan gibi Türkçe ile akraba dilleri konuşan milletlerin devletlerini bünyeye katmaktı. Bu fikirlerin dezavantajı teşkilatı yeterince güçlendiremeyecek olmalarıydı.

En çok taraftarı olan görüş, Turani ulusları üye yapmaktı. Bu yöntem belirlendiğinde ‘’Hangi ulusun Turani olduğuna kim karar verecek?’’ sualiyle karşılaşıyoruz. Turan Kurultayına altmıştan fazla devletin katıldığı oldu. Bununla birlikte en kapsayıcı ve teşkilatı en güçlendirecek formül bu. Zira Japonya ve Kore gibi güçlü devletler, Bulgaristan, Finlandiya, Estonya gibi AB üyeleri Turaniler. Bu alternatifin handikabı, çok açılarak ‘’Türk’’ vasfını yitirmek ihtimalinin olması.

Bir başka görüş, Türk azınlıkları olan devletleri de üye yapmak. Eğer söz konusu azınlığın........

© Habererk