Putin’in Azerbaycan ile derdi ne?
SSCB, ABD ile birlikte İkinci Cihan Harbinin iki mutlak galibinden biriydi. Savaştan sonra Baltıklar, Doğu Avrupa ve Balkanlar Sovyetlerin payına düştü. Sovyetlerin genişlemesi savaştan sonrada devam etti. 1949 yılında Çin akabinde Kore’nin kuzeyi komünist oldu. Mısır, Irak, Suriye, Libya ve Yemen gibi Arap ülkelerindeki Batı yanlısı rejimler devrildi, Sovyet dostu rejimler kuruldu. Fransa’nın çekildiği Çin-Hindi ülkelerinin hepsinde komünistler iktidara geldi. Bağımsızlıklarını kazanan Afrika devletlerinin ekseriyetinde sosyalist rejimler tesis edildi. Latin Amerika’da da sosyalizm popülerdi öyle ki Amerika’nın dibindeki Küba bile komünist oldu.
Sosyalizmi benimseyen son devlet olan Afganistan’ı işgal etmesi SSCB’nin yıkılmasını hızlandırdı. 1991 yılında SSCB yıkıldığında Rusya Kaleningrad dışında cihan harbinden sonra kazandığı toprakların tamamını kaybettiği gibi çarlıktan beri Rusya’ya bağlı olan 14 cumhuriyette bağımsız oldu. Böylece Rusya hem batıdan hem de güneyden küçüldü. Öyle ki üzerinde otuzdan fazla devletin kurulduğu kaybedilen toprakların yüzölçümü, 10 milyon kilometre kareden fazlaydı. Rusya’nın sınırları 2000 kilometre kuzeye ve 1000 km doğuya çekildi.
Bu mutlak mağlubiyet 1400’lerden beri sürekli genişleyen Ruslar için büyük bir travmaydı. Ruslar şoku atlatamadan Kızıl Ordunun bir türlü bastıramadığı Çeçen isyanı başladı. Tataristan’da yapılan referandum da Tatarların azınlıkta olmalarına rağmen ahalinin b’si bağımsızlıktan yana oy kullandı. İkinci bölünmeye doğru dolu dizgin yol alındığından Rus derin devleti vaziyete el koydu. Yeltsin emekli, Putin başkan oldu.
Putin peş peşe Rusya’nın gerileme sürecini durduracak adımları attı. Çeçenleri ezdi. Arka bahçe olarak tanımladığı eski SSCB ve doğu bloku ülkelerinde daha aktif siyaset takip etti. Batıya yönelen Moldova, Gürcistan ve Ukrayna’yı böldü. Kırım’ı işgal etti. İşbirliği örgütleri kurdu ve/veya var olanları aktife etti. Dünyanın her yerinde aktif dış politika takip etti. Suriye ve Libya’da hem Rusya’nın sıcak denizlere ulaşma siyasetini taçlandıran askeri üslere sahip oldu hem de Akdeniz’i kontrol altına aldı. Kremlin, Çin ve İran ile Avrasya blokunu oluşturarak Amerika’nın tek süper güç olduğu dünyadan çok kutuplu........
© Habererk
