menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

İsmet İnönü’nün planı

34 465
16.05.2025

Atatürk’ün vefatından sonra cumhurbaşkanı seçilen İnönü, CHP Kurultayında kendini ‘’Ebedi Şef’’ ilan ettirdi. Bu yaklaşım dahi İnönü’nün demokrasi, çok partili sistem gibi arayışlarının olmadığını gösterir. İnönü’nün önceliği göreve gelmesinden hemen sonra başlayan İkinci Cihan Harbi oldu. Savaş esnasında demokrasiye geçmek zaten mümkün değildi. İlaveten her tarafa heykellerini, büstlerini yaptıran, paraların ve pulların üzerinde Atatürk’ün fotoğraflarını kaldırarak kendi fotoğraflarını koyduran, devlet dairelerinde Atatürk’ün resimleri indirerek kendi resimlerini astıran İnönü’nün aklında demokrasinin D’si yoktu. İnönü, Atatürk’le, daha doğrusu onun hatırasıyla yarışıyordu. O nedenle ‘’Milli Şefe’’ karşı ‘’Ebedi Şef’’ olmuştu.

İkinci Cihan Harbi biter bitmez, Stalin, Türkiye’yle SSCB arasındaki Dostluk ve İşbirliği Paktını fesih etti. Ardından, Kars’ı ve Boğazların yönetimini talep etti. Bu talebin ciddiye alınması gerekliydi. Sovyetler Birliği savaşın galiplerindendi. Balkanları, Doğu Avrupa’yı, Kuzey İran’ı ve Baltıkları işgal etmiş, komünist devrim gerçekleştirmek amacıyla, Yunanistan’da iç savaş çıkarmıştı.

Stalin sadece Türkiye’den toprak istemekle kalmadı. Bahse konu olan taleplerini, Yalta Konferansında, Churchill ve Roosevelt’e de ifade etti. Savaşa katılmayan ve Almanlara krom sevk ederek destek olan Türkiye cezalandırılmalıydı. Stalin, taleplerini ısrarla Potsdam Konferansında da gündeme getirdi. Fakat, Stalin’in kısa sürede geniş coğrafyaları işgal etmesi, buralarda uydu devletler kurdurması, ABD ve İngiltere’nin olumsuz tavır almalarına yol açtı.

İnsanlık, iki yıl içinde demokrasilerden oluşan Batı Blokuyla, komünist rejimlerden oluşan Doğu Bloku olarak, iki düşman kampa bölündü. Stalin’in talep ve tehditleri nedeniyle, Batı istikametine yönelen Türkiye’nin, Batı Blokuna kabul edilmesi ancak demokrasiye geçerek, diktatörlük rejimlerinden ayrışmasıyla mümkündü.

Bu aşamada iç politikaya olan etkisinden dolayı Truman Doktrinine değinmeliyiz. Truman doktrini, Başkan Truman tarafından Kongrede açıklandı. Bu doktrinle ABD,........

© Habererk