8 Ağustos 2025’te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğunda Washington’da bir araya gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, nihai barış anlaşmasının çerçevesini belirleyen ortak bir deklarasyona imza attılar. Sözkonusu ortak deklarasyonda yer alan en dikkat çekici adım ise Azerbaycan ile Nahçıvan’ı birbirine bağlayan Zengezur Koridoru’nun işletim haklarının 99 yıllığına ABD’ye devredilmesi oldu.

Zengezur Koridoru, Batılı devletler ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasında bir köprü işlevi görmesi için ABD makamlarınca “Trump Uluslararası Barış ve Refah Yolu” adıyla sunulmaktadır.

Bizleri kaygılandıran problem şu: Zengezur Koridoru, Türkiye’nin Orta Asya’ya açılan kapısı mı olacak Batı tarafından örülen bir duvara mı dönüşecek?

ORTA ASYA’DAKİ JEOPOLİTİK DENGELER

ABD ve Avrupa ülkeleri açısından Kafkasya ve Orta Asya’daki jeopolitik dengeler, küreselleşme döneminde, Çin, Rusya, İran ve Türkiye’ye bırakılamazdı; ABD’nin Zengezur Koridoru anlaşmasıyla bölgeye destursuz gelişi sözkonusu denge arayışını yansıtmaktadır.

İngiltere, Hindistan’ı sömürgeleştirirken, daha önce Fransa’yla birlikte savaştıkları Rusya ve Çin’i sosyalist ekonomiyle dondurucuya kaldırmıştı; soğuk savaşın bitmesiyle sözkonusu rekabet yeniden şiddetlenmektedir. Böylece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki beş devletin, ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in Kafkasya ve Orta Asya’daki rekabetini bütüncül bir perspektifle dikkatle izleme gereği doğmuştur. Batı dünyasının bölgeye yönelik tarihi ilgisi, küreselleşme döneminde daha da artırmıştır.

Rusya’dan sonra ABD’nin de Afganistan’da başarısız olması ve İngiltere’nin Asya’daki........

© Haber7