Edebiyatta Batılılaşma’nın doğal mecraı basındır; kitap, dergi ve gazetenin koynundan çıkmayan bir edebiyattır yeni edebiyat.

Her ne kadar kitap, dergi ve gazete edebî bir tür değillerse de kullandığı dil vasıtasıyla edebiyat türlerine zaruri bir yön göstermiştir.

Dergi ve gazetenin kitap gibi uzun süre satışta kalmayıp, günlük okunmaya, bir bakıma tiraja dayanması, onun daha geniş kitlelere hitap edebilecek bir dile sahip olmasını gerektirmiştir.

Böylece gazeteye bağlı olarak edebî eserlerde de Şinâsi’nin ifadesiyle “giderek umum halkın kolaylıkla anlayabileceği” bir dil anlayışı yaygınlaşmaya başlar.
Zaman zaman sapmalar ve geriye dönüşler bu yaygınlaşmayı önlerse de temelde konuşulan dille ilgisini kesmeyen ve kitlelerin tükettiği bir edebiyat anlayışı değerini kaybetmez.

Batılı bir kavram olan edebiyatın kültür endüstrisi içinde kalması, şiiri bırakıp hikaye ve romana yoğunlaşarak düz yazı merkezli hale gelerek şöhret, çok satış ve servete bağımlılaşması şiire yabancılaşma boyutuna varmıştır.

Bu yüzden Batılılaşma’ya doğru giden edebiyatta dille beraber gelen başka bir mesele de birtakım yeni kavramlara duyulan ihtiyaçtır.

Edebiyatın ideolojilere güdümlenmesi veya siyasetle arasındaki mesafenin kısalması sözkonusu yeni kavram ihtiyacını daha da büyütmüştür.

Vatan sevgisi, özgürlük, bağımsızlık, baskı, sömürü, kahramanlık... Batı edebiyatında en sık rastlanan kavramlardandır. Bu kavramlar 1789 Fransız İhtilali ile önceki anlamlarından farklılaşmıştır; daha doğrusu seküler tanımlarla dolaşımda kalmıştır.
Batıdaki yeni anlamıyla bu kavramların edebiyatta kullanımı bizde de Namık Kemal'le başlıyor. Sonuçta da vatan ve hürriyet şairi olarak kabul ediliyor.

Namık Kemal'deki bir çok kavramı İstiklal Marşı'mızda da görüyoruz. Buradan hareketle Namık Kemal'den Mehmet Âkif Ersoy arasında ne gibi benzerlikler ya da farklılıklar var diye sormadan edemiyoruz.

“Vatan” kavramının bugünkü modern anlamıyla kullanılmaya başlanması Fransız İhtilâli sonrasına rastlıyor. Bize bu kavramı tanıtan, hayatının merkezine koyan ve bu yönüyle........

© Haber7