Horasan er-en-leri, günümüz hamaset edebiyatının önemli terkiplerinden biridir. Onunla hem Anadolu tanımlı devlet geleneğinde hem de tarikat seçiminde Türkistan diyarına (Yesi’ye) aidiyetimiz kastedilir. Böylece Anadolu’da Türk devletini inşa eden siyasi (silahlı) güçle, Anadolu’ya gelen Türkleri İslam inancıyla yoğuran dini (manevi) güç, tek terkiple ifade edilir.
Horasan ne demektir ve neresidir?
“Tarihi çok eskilere dayanan Horasan, günümüzde büyük çoğunluğu İran olmak üzere, Afganistan ve Türkmenistan sınırları içerisinde yer alan geniş bir coğrafyayı ifade eder. Eski Farsçada ‘hür’ (güneş) ve ‘âsân’ (doğan, gelen) kelimelerinin birleşmesinden oluşan Horasan adı, güneşin doğduğu yer, güneş ülkesi, doğu bölgesi’ anlamlarına gelmektedir. Horasan bölgesi doğudan Huttel, Gûr ve kısmen Sicistân, güneyden Deştilût ve Kirmân ile Rey arasında yer alan Fars eyaleti toprakları, batıda Deştikevîr’in batı kısmı, Taberistân ve Cürcân, kuzeyden de Türkmenistan, Hârizm ve Mâverâünnehir tarafından çevrilen bir bölge’ olarak tarif edilmiş olsa da tam sınırlarını belirlemek mümkün görünmemektedir. Bununla birlikte hemen hemen bütün İslâm coğrafyacıları bölgeyi dört kısma ayırmayı uygun bulmuşlardır. Bölge, ümmehât denilen bu taksime göre Belh, Herat, Nişâbûr ve Merv olarak dörde ayrılmıştır. Horasan’ın sınırları her geçen yüzyıla ve coğrafyacıya göre değişiklikler göstermiş, hatta bölgeyi oluşturan şehirlerin isimlerinde bile farklılıklar görülmüştür (…) Nişâbur’a bağlı başlıca şehirler şunlardır: Nesâ, Beyhak, Tûs, Cüveyn,........

© Haber Vakti