Konumuzun önemli bir faslına gelmiş olduk. Soruyu beraberce soralım. Güzel diyoruz, güzel yapmak diyoruz da, güzelliğin şartları neler? Hangi sözler, hangi davranışlar, hangi işler güzellik vasfını kazanabilir?

Estetiği yani güzelliği konu alan eserlerde, estetik tanımlanmaya çalışılır. Tatmin edici olmaktan uzak o felsefi izahları bir kenara bırakalım. Onların pratik hayatımıza yansıyan özellikleri ve ahiret hayatımızda karşılaşılacak güzellikleri yoktur.

Bu sebeple biz ilahi ölçülere bakalım.

Söz, sanat, ticaret, giysi, davranış, iş ve ilişki türü herhangi bir şeyin güzel olması için biri şekle, diğeri de öze ilişkin iki şartı vardır.

Şekil şartı, işi Yaratanın koyduğu kurallara veya ortak akla ve bilimsel verilere uygun yapmaktır

Öze ilişkin şart ise işi Allah’ın rızası/sevgisini gözeterek yapmaktır.

Açıklayalım:

Mesela bir sözün, davranışın ve işin güzel olabilmesi için şekil şartlarına uyması gerekir. Yani onu Yaradan’ın koyduğu ölçülere uygun olması lazım. Eğer bahse konu şey Yaradan’ımızın koyduğu ölçüler alanı içinde değil de özgür bırakıldığımız alanlarda olan bir şey ise ortak akla ve bilimsel verilere uygun olması gerekir.

Örneğin yaptığınız iş bir ticaret ise ve bu ticarette faiz yoksa, aldatma yoksa, karaborsa yoksa o ticaret güzeldir. Neden? Çünkü Yaradan’ın koyduğu ölçülere uygun olan işler güzeldir.

Eğer dile getirdiğiniz bir söz ise ve söz doğru, yararlı ve de muhatabın seviyesine uygunsa o söz de güzeldir. Niçin? Çünkü Yaradan’ımızın koyduğu ölçülere uygundur.

Özgür bırakıldığımız alanlar geniş. Yaradan’ımızın bir emri ve yasağının taalluk etmediği bir konuda güzellik olgun akla uygun olmasıyla sağlanır. Güzellik bilimsel verilere uygun olmasıyla sağlanır.

Örneğin trafik kuralları. Trafik kuralları hayatın tecrübelerinden yararlanılarak ortaya konulduğunda işte o kurallar güzellik vasfını kazanır. Gözlemler ve laboratuvar deneyleri ile doğruluğu kanıtlanmış yöntemler de böyledir. Onlar da güzellik vasfını taşır

Güzellik için şekil şartı gereklidir ama yeter değildir. Öze ilişkin şart da gereklidir. Yaptığımız işleri şekil şartlarına uygun olarak yapmamız gerektiği gibi öze ilişkin şarta uygun olarak yapmamız da gerekmektedir.

Bu şart Allahımızın rızasını/sevgisini gözetmektir.

Yani ne yaparsak yapalım, ne söylersek söyleyelim, bizi yaratan ve bizim için........

© Haber Vakti