Dünyanın en büyük ekonomileri, bir süredir sessiz ama derin bir dönüşümün eşiğinde. Küresel şirketler harcamalarını kısıyor, belirsizleşen tüketici talebine karşı savunmaya geçiyor, yapay zekânın yükselişiyle birlikte istihdam dengeleri hızla değişiyor. Amazon’dan Nestle’ye, UPS’ten Target’a kadar uzanan bir zincir, milyonlarca kişinin çalışma hayatını etkileyen yeni bir “rasyonalizasyon dalgasını” başlattı.
Ekonomist Allison Shrivastava’nın ifadesiyle, “Bu dönemi ‘nefesini tutan ekonomi’ olarak tanımlamak yanlış olmaz.” Gerçekten de küresel piyasalarda, büyümenin hâlâ var olduğu ama güvenin azaldığı, yatırımların dikkatli yapıldığı, işverenlerin ve çalışanların bir tür bekleme pozisyonunda olduğu bir dönem yaşanıyor.
ABD ve Avrupa’da yeni bir ‘daralma refleksi’
Reuters’ın derlediği verilere göre, sadece ekim ayında ABD’de 25 binden fazla işten çıkarma açıklandı. Bu sayıya henüz UPS’in 48 bin kişilik dev kesinti planı dahil değil. Avrupa’da ise tablo benzer: Kıtanın en büyük gıda üreticilerinden Nestlé, yalnızca geçen hafta 16 bin kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.
Bu gelişmeler, henüz resmi istihdam verilerinin yayımlanamadığı bir dönemde yaşanıyor. ABD hükümetinin kapanması nedeniyle ekonomi dünyası “resmî veri körlüğü” içinde. Bu nedenle yatırımcılar ve ekonomistler, şirketlerin açıklamalarını erken uyarı sinyali olarak izliyor.
New York merkezli 50 Park Investments yöneticisi Adam Sarhan, “Amazon gibi devlerde toplu işten çıkarma olması, ekonominin güçlendiğini değil yavaşladığını gösterir,” diyerek tabloyu özetliyor. Sarhan’a göre, güçlü ekonomilerde kitlesel işten çıkarma olmaz; bu tür kararlar, şirketlerin ileriye dönük belirsizlik algısının büyüdüğüne işaret ediyor.
Yapay zekâ yatırımlarının gölgesinde ‘beyaz yaka dalgası’
Bu işten........

© Haber Gündemim