Geçtiğimiz günlerde açıklanan LGS sınavında 719 öğrencinin tüm soruları doğru yapmış olması sosyal medyada epey bir hareketliliğe neden oldu. Eğitimcilerin son yılların en zor sınavı olarak niteledikleri bu sınavda bu kadar çok öğrencinin tam puan almış olması şüphelere yol açtı.

En kolay açıklama

Rekor sayıda birinci çıkmış olmasına getirilebilecek en kolay açıklama soruların çalınıp ve az sayıda öğrenciye ulaştırılmış olması. Maalesef ülkemizde sınav sorularının çalınması nadir rastlanan bir olay değil. Belirli bir ideolojiye sahip bir örgüt çeşitli sınavların sorularını çalıp kendi taraftarlarına ulaştırarak ülkedeki etkisini ve gücünü artırdı. Bu örgütün veya benzerlerinin Türkiye’de hala faaliyette olma olasılığı bu şüpheleri artırıyor. Bence bu şüphe paranoya değil ve ileride bu konuda delillere ulaşılırsa şaşırmam.

Çalınmadan mümkün mü?

Peki 1 milyon adayın girdiği 90 soruluk çoktan seçmeli bir sınavda 719 birinci çıkması istatistiksel olarak mümkün mü? Geçmiş sınavlara baktığımızda, ortalama doğru cevap sayısının son 3 yıl @-E aralığında olduğunu görüyoruz. Ortalamanın bu kadar düşük olduğu bir sınavda çok sayıda başarılı öğrenci olması kafaları karıştırabilir. Fakat sadece ortalamaya değil dağılıma da bakmak gerek. Hele standart sapma yüksek ise (yani dağılımda birbirinden çok farklı sonuçlar varsa) sadece ortalama üzerinden akıl yürütmek çok yanıltıcı olabilir. Örneğin 2021 yılında Fen Bilimlerinde ortalama doğru sayısı 8,04, standart sapma ise 4,82 idi. Standard sapmanın bu kadar yüksek olması sınavda ortalamanın üzerinde veya altında çok sayıda öğrenci olduğunu gösteriyor. Her öğrenci “ortalama” öğrenci olsaydı, ortalama başarının @-E olduğu bir sınavdan bırakın 719’u, bir tane bile tam puan çıkma olasılığı pratikte sıfır olurdu. Ama öğrenciler arasında devasa farklar var. Kendi sınıflarınızı düşünün. Ortalamanın 50 olduğu sınıfta 100 alan çıkmaz mıydı?

Ninjalar

Bir öğrencinin sınav başarısı etkileyen birçok faktör var. Öğrencinin öğrenme hızı, disiplini, akışta veya odakta kalma süresi ve sınav anksiyetesini kontrol becerisinin yanında anne-babanın eğitim seviyesi ve sosyo-ekonomik durumu, gittiği okul, hazırlanma stratejisi gibi faktörler önemli. Ülkemizde hemen her dönemde aileler çocuklarını girebileceği en iyi liseye göndermeyi hedeflediler. Benim lise dönemimden bugüne sınava giren öğrenci sayısı çok........

© Gazete Pencere