Samsun, 1800'lü yılların sonlarında başta İngiltere olmak üzere Almanya, Fransa, Rusya gibi dönemin büyük devletlerinin Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan ticari anlaşmalar kapsamında konsolosluklarını açtıkları illerin başında geliyordu.

Samsun'a Karadeniz üzerinden gelen mallar, bir limanı olmaması nedeniyle 'mavna' adı verilen özel kayıklar tarafından MAVNACILAR tarafından sahile taşınırdı.
Samsun'daki mavnacılarla ilgili bilgilere ilk olarak Fransız konsolosluk görevlisi H. de Cortanze tarafından hazırlanan raporlarda rastlıyoruz.

Cortanze, limandaki ticari faaliyetlerin en önemli vasıtalarının mavnacılar olduğunu belirtirken, limanın olmayışı nedeniyle, yerli ve yabancı vapurların açıkta demirlemelerine, mal ve yolcuların mavnalar ile sahile taşınmasına neden olduğunu belirtiyor.
Samsun'da 65’i çalışır durumda 91 mavnacı bulunduğunu belirtirken, mavnacıların bir lonca oluşturacak şekilde teşkilatlanmalarından ise şikayetçiydi.
Mavnacıların limandaki serbestliği hakkında Cortanze’nin 1898 yılı raporundaki tespitleri oldukça ilginçtir:

“Mavnacılar bir birlik oluşturmuşlardır, bunların hepsi Laz kökenlidir ve bunlar gerçek bir korsan çetesidir, kimseyi dinlememekte ve kendi istedikleri gibi hareket etmektedirler. Otoriteler de bunlarla karşı karşıya gelmekten çekinmektedirler."
Yani Cortanze’nin raporlarında özellikle........

© Gazete Gerçek