Bugün bahsedeceğim yalının bir hikayesi var.

Düşünün ki asker olarak görev yapıyorsunuz ve görevinizde iyice yükseldiniz ve size boğazda bir güzel yalı hediye edildi.

Zeki Paşa Harbiye Mektebi mezunu olarak ordu ve saray arasında stratejik bir konum elde etmiştir. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Süleyman Hüsnü Paşa’nın yaveri olarak başlayan askerî kariyeri, padişaha öğretmenlik ve müşavirlik gibi pozisyonlarla perçinlenmiştir. 1883’te Askerî Mektepler Nazırı, 1891’de Tophane Müşiri tayin edilmiştir. Bu görevde 18 yıl kalması, onun merkezî yönetim nezdindeki nüfuzunu pekiştirmiştir. Mülki gücün ve devlet içi sadakatin maddi karşılığı ise Boğaz kıyısında yükselen bu yalıdır.

Boğaziçi kıyılarında, Emirgan ile Rumelihisarı arasındaki kıvrımda yer alan Zeki Paşa Yalısı, esasında geç Osmanlı siyasetinin mekânsal izdüşümünü yansıtıyor. II. Abdülhamid’in uzun saltanat döneminde sadakat ve itaat ile şekillenen merkezî bürokratik düzenin içinden yükselen Tophane Müşiri Zeki Paşa tarafından bizzat kendisi için inşa ettirilmiştir. Yalının mimarı Alexandre Vallaury, dönemin mimari anlayışını Batı etkileriyle harmanlayan Levanten bir figür olduğundan dolayı bu seçim, sahibinin temsil arzusunu doğrudan yansıtan bilinçli bir tercih olduğunu gösteriyor.

1899 yılında........

© Gazete Damga