1842-1928 yıllarında yaşayan Giovanni Giolitti, İtalya’da 1892-1921 yılları arasında beş kez başbakanlık yapmış liberal bir siyasetçi. 1882’den 1924’te faşizm dönemindeki son seçime kadar kesintisiz olarak seçildiği İtalyan Parlamentosunun zeki fakat ilkesiz bir üyesi olarak hatırlanıyor.

“Başarı”sının arkasında; ‘Gizli kapaklı kişisel anlaşmalara dayanan koalisyonlarla iş yürütmek’, ‘Rakiplerini baskı uygulayarak sindirmek’ ve ‘Seçimlerde yolsuzluk yapmak’ anlamı içeren ve kendi adından türetilmiş giolittismo yöntemi yatıyor. Uzun siyasal kariyeri, tartışmalı ve bazen birbiriyle çelişkili ama günü kurtaran karar ve ittifaklara dayanıyor. Koltuğunu korumak için bazen sosyalist liderleri hükümetine alıyor. Gün oluyor Papa X. Pius’un Katoliklerin liberal adayları desteklemesine izin vermesi için, dini kurumlara karşı duruşundan geri adım atıyor. Bir başka dönemde, Boşanma Yasası çıkarılırken Vatikan’a şirin görünmek için kenara çekiliyor. Temel amacı iktidarda kalmak olduğundan, bu zikzaklarla uyumlu bir biçimde, kariyeri boyunca köklü bir reform programı uygulamıyor.

1892-1893 yıllarında merkez solda bir çizgi tutturuyor. 1903-1905 döneminde merkez sağa kayıp uzunca bir süre orada kalıyor. 1911’de genel oy hakkı ve işçi emekliliklerinin özlük haklarını içeren bir reform programıyla liberal sol çizgiye dönüyor. Eylül 1911’de Libya Savaşı döneminde bir kez daha merkez sağa kayıyor. Bu yalpalamalar içinde modern bir siyasal parti yapısı inşa etmediği için, kitlesel siyaset çağı geldiğinde, siyasete........

© Evrensel