Geçtiğimiz hafta, alternatif bir makroekonomik politika çerçevesinin hangi unsurları içermesi gerektiğini özetlemiştim. Bu hafta ise bu çerçeve içerisinde merkezi bir yere sahip olması gereken döviz açığı sorununa ve bu sorunun olası çözümlerine kısaca değinmek istiyorum. Türkiye’de uygulanan ekonomi politikaları, dış kaynak girişi olmadan büyümenin sürdürülemeyeceği varsayımı üzerine kurulmuştur. Cari açık ise bir sorun olarak değil, ekonominin yapısal bir özelliği olarak görülmüş; çözüm yerine çoğunlukla finansmanı öncelenmiştir. 12. kalkınma planındaki şu ifade bu yaklaşımın bir özetidir: “Uluslararası sermayenin ülkemize çekilmesine yönelik sermaye hareketlerinin serbestliği ilkesi doğrultusunda uygulamalara devam edilecektir. Sağlıklı finansman kanalları güçlendirilerek cari işlemler açığının finansmanında orta ve uzun dönemli kaynakların miktar ve çeşitliliğinin artırılması sağlanacaktır. Böylelikle, Türkiye’nin potansiyel büyüme sınırlarının artırılmasına yönelik dış tasarrufların ekonomiye kazandırılmasında ivmelenme sağlanacaktır” (madde 325).

Bu yaklaşım, nihayetinde, ekonomi politikalarının dış kaynak girişini özendirecek bir biçimde, yani uluslararası finansal sermayenin istek ve çıkarları doğrultusunda belirlenmesine yol açmaktadır. Yeterli dış sermaye girişi olmaması ise kur şokları ve bu şokları takip eden yüksek enflasyon ve istikrarsız büyüme dönemlerine yol açmaktadır. Bu sorunun çözülmesi, yapısal sorunlara müdahale edilmeden; yapısal sorunların çözülmesi ise döviz açığını kapatmadan mümkün olmayacaktır.

Günümüzde döviz açığının arkasında üç ana neden yatmaktadır: 1) Kronik dış ticaret açığı;2) Dış sermayeye yapılan yüksek faiz ve kâr payı ödemeleri; 3) Yurt dışına sermaye kaçışı. Döviz açığı sorununun kronikleşmesinde artan finansallaşma ve üretim yerine spekülatif kazançlara yönelim de önemli bir yer tutmaktadır. Kurda süregelen belirsizlik, şirketleri uzun vadeli yatırım planlarından uzaklaştırmakta; bu durum ithal girdilere olan bağımlılığı artırarak döviz açığını büyütmektedir.

Bu sorunu çözmek için TL’yi........

© Evrensel