Benim kuşağım, 12 Eylül cuntasının kohortu. Saip Egüz’ün “Bugün 23 Nisan neş’e doluyor insan” şarkısıyla büyüdük biz; Rahmetli (Mayıs 1981) Saip Hoca, bugünleri göremedi. Belki de iyi ki görmedi; Nagihan Alçı 2016’da şarkının sözlerinde geçen “İşte bugün bir Meclis kuruldu sonra hemen padişah kovuldu” sözleri nedeniyle dönemin Millî Eğitim Sekreteri/Bakanı Nabi Avcı’ya dert yanasıymış: Böyle bir günde “… ‘Padişah kovuldu’ ifadesi kullanmak, üstelik bunu minicik çocuklara söyletmek büyük bir yanlış değil mi?... “Padişah Vahdettin hemen yani 1920’de ‘kovulmadı’ ki.”1 E, haklı valla, Malaya zırhlısına bindi, topukladı. Ne diyordu Nâzım Usta “Hiçbir korkuya benzemez halkını satanın korkusu.” Lafı dağıttım yine.

Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk millî bayram, daha doğrusu o günlerdeki ismiyle iyd-i millî II. Meşrutiyet’in ilanı olan 24 Temmuz günü kutlanıyordu. Bu bayram, 1935 mayısında çıkartılan bir yasayla kaldırıldığı tarihe kadar da resmi olarak kutlandı. Aslında bu tarihin bayram olarak kabul edilmesinden önce İzmir Mebusu Ahmet Müfit Bey Osmanlı Beyliği’nin bağımsızlığını ilan ettiği (düşünülen, kabul edilen!) 27 Ocak (14 Kânûn-i sânî 1299) gününün milli bayram olarak kabul edilmesi hususunda, Mebusan Meclisine bir kanun teklifi sunar. 27 Ocak’ın bayram olmasına ilişkin kanun, 26 Ocak 1909 (13 Kânûn-i sânî 1324) günü yapılan on sekizinci oturumda görüşülür; çıkan karar bu tarih yerine meşrutiyetin ilan edildiği 24 Temmuz gününün bayram olarak kullanılması yönündedir.

Osmanlı’dan cumhuriyete devreden -ve tabii ki böylece cumhuriyetin de ilk milli bayramı olarak kabul edeceğimiz- bayram II. Meşrutiyet’in ilanıyla ilgiliydi. Bunu 2 Mayıs 1921 tarih, 13 sayılı “23 Nisanın Millî Bayram Addine Dair Kanun ile kabul edilen takip etmektedir. 23 Nisan Bayramı, cumhuriyetin bizzat kendisinin ihdas ettiği ilk milli bayram olma sıfatını taşıyordu. Gerçi söz konusu kanunun tarihi (02.05.1921) de cumhuriyetin ilanından öncesine denk düşmektedir, ama isterseniz bunu teknik bir ayrıntı olarak not edip geçelim.

Dönemin parlamentosu, kabul ettiği bu bayrama herhangi bir özel isim koymaya bile ihtiyaç duymamış; 23 Nisan ismi, bayramı tanımlamak için yeterli görülmüştür.........

© Evrensel