Dünya müziğinde sözü ve bestesi en fazla coverı yapılan şarkılardan biri şüphesiz Enternasyonal Marşı’dır. Dilimizde “Uyan artık uykundan uyan...” sözleriyle başlayan Enternasyonal’in, toplumsal mücadeleler tarihinde önemli bir yeri var. Bugün bilinen versiyonunun geçmişi 19. yüzyıl Fransa’sına gidiyor.

Enternasyonal Marşı ilk kez 23 Temmuz 1888’de Fransa’nın Lille kentinde söylenir. Sözlerini bir Fransız İşçi, Eugène Pottier, 1870’de yazar. Bestesi ise 1888’de yine bir Fransız İşçinin, Pierre Degeyter’in eseridir.

Bugün her ne kadar tek bir Enternasyonal bestesi -ve hatta kısmen sözleri- üzerinde bir mutabakat olsa da, farklı ilhamlarla şekillenen dikkat çekici versiyonlara rastlamak mümkün. Bunlardan biri 1920’ler Türkiye’sine ait.

Araştırmacı Yazar Hamit Erdem, Emek Tarihi Yazıları kitabında bize Türkiye İçin Enternasyonal Marşı’nın sözlerini hatırlatıyor. Kurtuluş Yolu dergisinin 1922 yılında çıkarttığı ‘1 Mayıs özel sayısında yayımlanan marşın bildiğimiz Enternasyonal’den farklı olan sözleri şöyle:

“Uyan mihnetle çalışan yoksul hemşeri! / İnkılâba gir de ol dünyanın hür rençperi! / Yeri göğü titretip demir döven işçiler! / Kayaları inletip saban süren çiftçiler! / Anadolu Şuralar* Hükümeti var olsun. / İşçilerin emeği üzerlerine yâr olsun. / Asrımızda dikilen beynelmilel çerağın, / Semalarda yükselsin güneş gibi parlasın.**”

Marşın isminden dolayı ister istemez sözleri okurken kulağımıza o bilindik Enternasyonal melodisi çalınıyor. Fakat Brsteci ve Söz Yazarı Şanar Yurdatapan’dan öğreniyoruz ki gerçek bestenin çok daha farklı bir hikayesi var.

Yurdatapan bu marşın bestesini babası Em. Korg. Danyal Yurdatapan’dan (1901-1976) hatırladığını söylüyor:

“Marşı ilk kez babamdan duyuşumun, öyküsü........

© Evrensel