Karl Marx, ‘18 Brumaire’de, Hegel’in Napolyon Bonaparte ile Louis Bonaparte’ı karşılaştırmasını kendine has diliyle eleştirirken şöyle der: “Hegel, bir yerde, şöyle bir gözlemde bulunur: Bütün büyük tarihsel olaylar ve kişiler, hemen hemen iki kez yinelenir. Hegel eklemeyi unutmuş: İlkinde trajedi, ikincisinde komedi olarak.”

Şu anda trajikomedi izliyoruz: 2010 referandumundaki anayasal histeri nüksetmeye başladı. AKP’nin iktidarını konsolide ederken kullanıp rafa kaldırdığı “kullanışlı budalaları”, sol liberal ve liberal hukukçu ve siyaset bilimcileri büyük bir coşkuyla “kurucu norm” ve “toplumsal sözleşme” arayışı için sıraya girdi.

Oldubittiye getirilmiş bir yeni anayasayla toplumsal uzlaşmanın sağlanacağına ve demokratik kurumsal işleyişin her alanda yerleşiklik kazanacağına dair 2010’da yapılan propaganda, benzer söylemlerle bir kez daha karşımızda.

İktidarın ve liberal yazar-çizerlerin bilinçli şekilde oluşturduğu demokratikleşme beklentilerinin aksine, anayasa metinleri, hakim ideolojik yapının ve hakim üretim ilişkilerinin normatif ifadesidir.

Anayasa metinlerinin sadece hukuksal ve bürokratik düzenlemelerle bir toplum sözleşmesine dönüşmesi mümkün değildir. Bu kesimlerin yeni anayasa tartışmalarını ısrarla hukuk tartışmasına çekmeleri bundandır. Siyasi iktidarda kimin bulunduğuna, devlet biçiminin yapısına, iktidarı oluşturan sınıf (sermaye) kompozisyonuna ve uygulanan iktisadi programın hangi sınıfları ezdiğine göre bu sözleşmede (anayasada) hangi sınıfın daha fazla temsil edileceği de belirlenir.

Marx, Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı’da hukukun hakim üretim ilişkilerinden bağımsız olmadığını, her üretim biçiminin kendine ait hukuk kurumlarını ve yönetim tipini yarattığını yazmıştı. Üretim ilişkileri sadece iktisadi alanla sınırlı olmayan, bir toplumun yapıtaşlarını şekillendiren ilişki biçimleridir. Tam da bu nedenle anayasa metinleri, hakim sınıfın (yani büyük........

© Evrensel