Salgado’nun gördüğü
İlkokulun ikinci sınıfında eve bir fotoğraf makinesi geldi, üstten bakmalı olanlardan.
“Nasıl çalışıyor bu?” diye sordum endüstri meslek lisesi öğrencisi abime.
“Şurdan bakıcaksın, buraya basıcaksın” dedi.
Şurdan baktım, buraya bastım.
36 pozluk negatif şerit fotoğrafçıda basılıp gelince anladım ki bu fotoğraf işi o kadar basit değil.
Üyesi olduğu Fransız Güzel Sanatlar Akademisi geçtiğimiz cuma günü aramızdan ayrılan fotoğraf sanatçısı Sebastiao Salgado’nun ardından "insanları tasvir etmek için yalnızca gözlerini ve kamerasını değil, ruhunun ve kalbinin doluluğunu da kullandı" deme gereğini bu yüzden duymuştu. Bakmakla görmek arasındaki ünlü fark buradan geliyor.
Uzun süredir yaşadığı Paris'te 81 yaşında hayata gözlerini yuman, etkileyici siyah beyaz fotoğraflarıyla tanınan Brezilyalı belgesel fotoğrafçısı Sebastiao Salgado, görmenin dünyayla bir ilişki kurma biçimi olduğunu, daima (nesneye değil) nesneyle aramızdaki ilişkiye bakmakta olduğumuzu güçlü biçimde kanıtlayan bir fotoğrafçıydı. O, “buraya” basarken dünyayla ilişkisine bakıyordu. Ne gördüyse onu kaydetti.
Salgado, 1944’te Minas Gerais'te doğdu. Sao Paulo'da ekonomi okudu. 19 yaşında tanıştığı eşi Lélia Wanick’le birlikte sol görüşlü devrimci bir grubun üyesiydi ve 1964-85 Brezilya askeri diktatörlüğü altında siyasi zulüm arttıkça çift ülkeyi terk edip Paris'e taşındılar. 70'lerin ortalarında orada fotoğrafçılığa başladı ve kısa sürede adını duyurup belli bir üne kavuştu. Eserlerindeki siyah-beyaz kompozisyon ve dramatik aydınlatma, hemen tanınan, kendisinin bir Salgado fotoğrafı olduğunu ilk bakışta ortaya koyan özgün bir kombinasyon sunuyordu. İnsanın insanla, insanın doğayla ilişkisindeki adaletsizlikleri, işte bu çarçabuk tanınan siyah-beyaz kompozisyonlarla belgeledi Salgado. 1994’te eşi Lélia Wanick Salgado’yla birlikte kendi şirketi Amazonas Images’ı kurmadan önce çeşitli fotoğraf ajansları için uluslararası projelerde çalıştı. İlginçtir, ailesi de ölüm nedeninin 2010 yılında iş için gittiği Endonezya'da yakalandığı ve uygun şekilde tedavi edilmeyen sıtmanın yol açtığı bir çeşit kan hastalığı olduğunu belirtiyor. Salgado ayrıca 1974'te Mozambik'in bağımsızlık savaşını fotoğraflarken bir mayına denk gelen aracının havaya uçması sonucu........
© Evrensel
