menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Mustafa Kemal “Türkiyeli” ve “Türkiye milleti” dedi mi?

28 0
08.08.2025

MHP Genel Başkanı muhterem Devlet Bahçeli adım atmış, İmralı’dan olumlu cevaplar gelmiş, Kandil tamam demiş, Süleymaniye’de PKK militanları törenle silah yakmış, Mecliste Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu kurulacağı açıklanmış, üyelikler belirlenmişken… birdenbire yapay bir tartışmanın fitili ateşleniverdi:

Türklük mü Türkiyelilik mi?

Aman yarabbi, ekmek ve su kadar ihtiyaç duyduğumuz bir tartışma sanırsınız kopan gümbürtüden.

Beyler!

Kelimeler zihnimizi esir almamalı. Tanımlara bakmalı, kabuğu kırıp içine bakmalıyız.

Kelimeler üzerinden kavga etmek köhne adetimiz. Oysa Cemil Meriç’in dediği gibi “Kelimelerle munisleştirmek” mümkündü “düşman bir dünyayı”.

Bu yazıda Türklük-Türkiyelilik tartışmasında Türklük tarafını vurgulayanların ana referans kaynağı olan Gazi Mustafa Kemal’in 1922-1926 yıllarındaki konuşmalarından “Türkiyeli”, “Türkiye halkı”, “Türkiye milleti” tabirlerini “Türk”, “Türk halkı”, Türk milleti” tabirleriyle nasıl eşanlamlı ve yan yana kullandığını göstereceğim. Göreceğiz ki, ana referans kaynakları olan Mustafa Kemal Paşa’nın kafasında Kemalistlerin kafasındaki sınırlar, tabular ve fobiler mevcut değil.

Bu araştırma için Doğu Perinçek’in Kaynak Yayınları’nın 30 küsur ciltlik Atatürk’ün Bütün Eserleri (ABE) külliyatının 14, 17 ve 18. ciltlerini kullanacağım

Odağımız dağılmasın diye Nutuk’a girmiyor ama ABE cilt 20’den tek bir alıntıyla yetiniyorum:

“Türkiye halkı kayıtsız şartsız hâkimiyetine sahiptir” (2007, s. 221).

Şimdi 1922 yılından başlayarak bizzat M. Kemal’in konuşma ve yazışmalarında “Türkiye halkı” ve “Türkiye milleti” tabirlerini nasıl rahatça kullandığını görelim.

22 Ekim 1922 United Press muhabirine demeç: “Türkiye halkı her medeni ve kabiliyetli millet gibi kayıtsız şartsız hür ve bağımsız yaşamaya karar vermiştir.” (c. 14, 2004, s. 31)

1 Kasım 1922: Saltanatın kaldırılması hakkındaki........

© Ensonhaber