Yaptırımlar ve ihracat kontrolleri, Rusya ve İran gibi yaptırımların hedefi olan ülkeler ile ihracatı yasaklaması veya kontrol etmesinin yanında, bu ülkelere belirli ürünlerin yeniden ihracatını ve “satışı, tedariği ve transferi”ni de kısıtlayabilmekte veya yasaklayabilmektedir.

Türkiye’de birçok şirket, Rusya veya İran ile ticareti olmadığını ve dolayısıyla bu risklerin kendilerini ilgilendirmeyebileceği algısına kapılsa da aslında bu kısıtlı veya yasaklı işlemlerin kapsamına yalnızca doğrudan satış, tedarik ve transferler değil, dolaylı işlemler iki ayrı şekilde girebilmektedir.

Bunlardan ilki, yaptırım ülkeleri ile dolaylı ticaretin olup olmadığı hususunun değerlendirilmesidir. Bunun için, Türkiye’den bir şirketin Rusya veya İran ile doğrudan bir ticaretinin bulunmadığı, ancak bu ülkelere mal transferi için Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai), Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Umman, Pakistan gibi “transshipment” lokasyonu olarak belirlenen ülkelere satış yapılmak sureti ile dolaylı olarak ticaretin gerçekleştirildiği durumlara bakmak gerekecektir. Transshipment lokasyonu olarak sayılan ülkelerle ihracatı olan şirketlerin, yaptırımlar ve ihracat kontrolleri açısından işlemleri ile ilgili bir risk analizi gerçekleştirmesi zaruridir. Nitekim Financial Times’ta1 yayımlanan verilere göre, 2022 Rusya yaptırımları sonrası, Türkiye ile Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan arasındaki belirli ürün gruplarına ilişkin ihracatın ilk dokuz ayda önceki yıllara göre tam üç katına çıkmıştır. TİM 2024 İhracat Raporu’nda2 da........

© Ekonomim