menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yapay akıl, gerçek sorumluluk

36 3
09.07.2025

Yapay zekâ destekli sistemler hız yeterli değil, yerindelik esastır Kararı kim veriyorsa, sorumluluğun da taşıması gerekir. Sorumluluğu YZ kodlarına veya algoritmaya yüklemek, kabul edilemez

Dar anlamıyla yerindelik denetimi, bir kararın kamu yararına uygun olup olmadığının değerlendirilmesidir. Ancak YZ çağında bu tanım değişiyor. Artık karar sadece insan eliyle değil, algoritmalarla veriliyor. Ve o kararın toplumsal fayda yargısı, her zamankinden daha kritik.

YZ destekli karar sistemleri hızla yaygınlaşıyor. Ama asıl sorumuz şu olmalı: “Bu karar sadece hızlı mı, yoksa yerinde mi?” Eğer bu soruyu sormazsak, sistemler bizi hızla ve verimsizce yönetmeye başlar. İşte tam burada yeni bir kavrama ihtiyaç duyuyoruz: Algoritmik Yerindelik Denetimi.

Yapay zekâya dayalı kamu kararları, insan eli ve zihni değmeden devreye giriyor. Rezerv alan belirlemek, kaynak tahsisi yapmak, vatandaş profillemek… Peki, bu kararların dayanağı ne? Kodlar mı, toplum mu? Bu noktada denetim şart. Çünkü kararı........

© Ekonomim