Finans biliminde faiz parametresi şirket değerlemelerinde, mevduat/kredi fiyatlamalarında, vadeli finansal ürün fiyatlamaları gibi birçok alanda her gün kullanılmaktadır. Piyasa faizindeki değişmelerden dolayı tahvil fiyatının değişmesi “tahvil fiyatı değişkenliği” veya “tahvil fiyatı volatilitesi” olarak bilinmektedir. Tahvil değeri dört temel faktöre bağlı olarak ortaya çıkmaktadır:

- Tahvilin nominal değeri

- Kupon faizi

- Vadesi

- Piyasa faiz oranı

Bu dört faktör içinde en önemlisi piyasa faizi olup, tahvil değeri ile piyasa faiz oranı arasında ters ilişkiyi içermektedir. Piyasa faizinin artması ile tahvilin değeri azalmaktadır. Diğer taraftan tahvilin vadesinin uzamasıyla faiz oranındaki değişmeye olan duyarlılık artmaktadır. Uzun vadeli tahvillerin faiz oranındaki değişmeden etkilenmeleri, kısa vadeli tahvillerden çok daha fazladır (durasyon etkisi).

Faiz oranındaki aynı mutlak değişim tahvil fiyatında simetrik bir değişime yol açmaz. Faiz oranındaki bir azalmanın fiyat üzerindeki etkisi, faiz oranındaki aynı mutlak artış sonucu ortaya çıkacak fiyat düşüşünden daha fazla olur. Tahvilin faiz oranı riski, kupon faizi ile ters yönde ilişkilidir. Faiz oranındaki belli bir değişime yüksek kupon faizli tahviller daha az tepki verir. Uzun vadeli tahviller kısa vadeli tahvillere kıyasla faiz oranı değişikliklerine karşı daha duyarlıdırlar.

Değişken faizli kupon ödeyen tahvil fiyatının faiz oranlarındaki değişikliklere olan hassasiyeti sabit kupon ödemeli bonolara göre daha azdır. Çünkü değişken faizli kupon ödeyen tahvillerin kupon oranları piyasa faizlerine bağlı olarak her kupon döneminde yeniden belirlenmekte ve piyasa koşullarını belli bir gecikmeyle de olsa yansıtmaktadır.

Tahvil konusundaki bu temel bilgileri aktardıktan sonra içeride yaşanan son gelişmelerin faiz piyasası üzerindeki etkileri üzerinden inceleyebiliriz. Hatırlanacağı üzere faiz sebep enflasyon sonuç politikasının ilk kez telaffuz edildiği 2018 yılından bugüne kadar geçen 7 yılın sonunda, otoritenin faiz ile mücadelesi her iki yönde yüksek dozda devam etmektedir.

TCMB’nin geçtiğimiz ay B,5 seviyesinde olan 1 haftalık gösterge niteliğindeki haftalık repo faizini F’ya çıkarmasının ardından, TCMB’nin........

© Ekonomim