Son dönemde bölgemizdeki siyasi gelişmelere çok fazla odaklandığımız için diğer konular yavan görünüyor ancak ICANN’in yeni üst düzey alan adlarını anlamak gelecekteki dijital yaşama adım atmak için önemli olabilir.

Yıllar önce İstanbul’da yaşayanlar için bir “.istanbul” alan adı uzantısı alma salgını yaşandığını hatırlıyorum. İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu’nun (ICANN), 13 Kasım 2014’te yaptığı Türkiye Alan Adı Sistemi (Domain Name System-DNS) forumunu ilk kez 18 Kasım 2014’te İstanbul’da düzenleyeceğini duyurmasından itibaren .istanbul ve .ist adresleri gündeme oturmuştu. Bunun öncesinde de, www.istanbul.com’dan .istanbul uzantılı e-posta adresi alınabiliyordu diye hatırlıyorum ama her şeyin belleği sandığımız internette bu konuda herhangi bir içerik bulamadım. Bu bile kendi alan adınızla internette kalıcı bir varlık sergilemenizin gereğini hatırlatıyor. Yıllar önce aldığım ve her sene hem alana hem de yönetim sistemine kurla birlikte artan ücretler ödemeye başladığım .guru uzantılı alan adımı kullanma konusunda ben bile motive oldum.

Her şeyi yıllar öncesine götürmem, garip görünebilir ancak bölgemizde yaşanan gelişmeleri anlamak için 100 yıl öncesini bilmemiz gerekirken alan adlarındaki dönüşümü anlatmak için son 10 yılı masaya yatırmamda sakınca olmadığını düşünüyorum. Alan adı sadece alan adı değil; sosyal ve ekonomik değişimleri anlamamız için de bir bakış açısı sağlayan çok değerli bir tarihe sahip. ICANN Paydaş İlişkileri Ortadoğu Başkan Yardımcısı ve MEA İstanbul Ofisi Genel Müdürü Baher Esmat ile görüşme konusunda Mart 2025’te yazışmaya başlamışız; Haziran 2025 başında görüşmüşüz ve yazıyı ancak Temmuz 2025 sonuna den gelen bu günlerde yazabiliyorum. Bunun nedeni, imara açma ile orada kurulacak yaşamın netleşmesi arasında bir zaman geçmesi. Esmat ile görüşmemizde, topluluklar için özel alan adları açmanın önemini ve bunun şirketleri ya da kurumları güçlendirme alanında oynayabileceği rolü ele almıştık. Benim hayatım boyunca ürettiğim bütün içerikleri kendi alanımda toplu biçimde sunmam ve istediğim gibi kategorize etmem de masaya gelen bir diğer konuydu.

Ancak bir konuda yazmanız için, o konuyu ve etkilerini tam olarak anlamanız gerektiğini düşünüyorum. İki etken bu konuda rol oynadı. Birincisi, ICANN Başkanı ve CEO’su Kurtis Lindqvist’in Temmuz 2025 başında yayımladığı ve ICANN’in 2026 mali yılı hedeflerini ortaya koyduğu yazısı; ikincisi de, Kanal İstanbul projesi ile gerçek fiziksel sahada yaratılan değişim oldu. Sanki Kanal İstanbul projesi bile, kanal.istanbul alan adı için internete yönelik bir alan tasarımı… Ancak ikisini bir araya getirdiğinizde konu çok daha anlaşılır hale geliyor ve değişimi anlamadan bu yeni dünyada var olmanın mümkün olmadığı da açıkça görülüyor.

Buradan 2014’e ve .istanbul ile .ist uzantılı alan adlarına dönersem; dönemin Politika Geliştirme Desteği Başkan Yardımcısı ve ICANN İstanbul Genel Müdürü David Olive, “İstanbul'da yeni açılan merkezimiz, Türkiye'de daha güçlü bir alan adı sektörü kurma amacıyla yerel paydaşlarla her açıdan etkileşimde bulunmaya hazır” derken “ICANN olarak kamuya karşı misyonumuz yalnızca ev sahibi ülkeye hizmet etmek değil, ayrıca Avrupa, Afrika ve Ortadoğu'yu birleştiren bir köprü haline gelmek.” diyordu.

Forumun odaklandığı konular, kapsamı anlatmak için çok yararlı bir araç oluşturuyor:

O zamanın ICANN Ortadoğu Paydaş Etkileşimi Başkan Yardımcısı Baher Esmat ise “Etkinliği gerçekleştirmemize yardımcı olan yerel topluluğun gösterdiği işbirliği ve verdiği destekten memnuniyet duyuyoruz. Uzman bilgimizi de ortaya koyarak, yükselen alan adı pazarlarının desteklenmesi ve geliştirilmesi için ileride yapacağımız çalışmalarda verimli bir işbirliği yakalamayı dört gözle bekliyoruz” diyordu. Esmat’ın şu anda MEA İstanbul Ofisi genel müdürlüğünü üstlenmiş olması, birlikte daha iyi sonuçlara ulaşmak için önemli bir zemin oluşturuyor. Forum, bu ekosistemi tanımlamayı da sağlıyor: ICANN ve diğer internet kuruluşları, kayıt otoriteleri, kayıt operatörleri, kayıt sahipleri, ccTLD'ler, yeni gTLD başvuru sahipleri, politika yapıcılar, internet hizmet sağlayıcıları, bilgi teknolojileri........

© Ekonomim