Senelerce senelerce evvel Mutfak Dostları Derneği ile gittiğim bir Konya gezisinde Türk mutfak kültürü ve yemekleri araştırmacısı, yazar Dr. Nevin Halıcı bizi bir türbeye götürmüştü: Ateşbâz-ı Velî türbesi… O günden bugüne gezimizdeki o ânları, daha sonra araştırdığım hikâyesini hiç unutmadım… Ve Konya’ya her gidişimde ziyaret etmeye çalıştım…

Ateşbâz-ı Velî Yûsuf bin İzzeddin, dünyada türbesi olduğu bilinen tek Ser-Tabbâh (aşçıbaşı), Hz. Mevlânâ'nın çağdaşı. Kendisinin dergâhta yetiştiği ve aşçılık yaptığı biliniyor... Mevlânâ’nın aşçısı olan Ateşbâz-ı Velî’nin dergâhtaki mertebesi ve itibarı, mutfağın Mevlevilik'teki öneminin de göstergesi. Mevlevilikte mutfak “pişmek”, ateşbâz, ateşle oynayan demek.

Türbeye gelenler, içeride bulunan bir tabaktan tuz alıyorlar. Bu tuzun sofraya bereket taşıdığına inanılıyor. Adak adayanlar ise türbeye tuz getiriyor. Bu gelenek, bir görüşe göre Ateşbâz-ı Velî ile Mevlânâ arasında geçen “tuzunu alanlar huzur bulsun, ziyaret edenlerin her derdi iyi olsun. Aşları artsın, eksilmesin, taşsın dökülmesin” şeklinde bir konuşmaya, bir diğerine göre ise Orta Asya Türk geleneğine dayandırılıyor. O gün türbeden getirdiğim tuzları hâlâ saklıyorum…

Ateşbâz-ı Velî hakkında pek çok menkıbe de var. Bunlardan birisi........

© Ekonomim