Geçen haftalarda sosyal medya üzerinden bir mesaj aldım. Mesajı yollayan isim tanıdık gelmedi; takipçim değildi. Bir arkadaşım aracılığı ile beni bulmuştu. Üniversite mezunu çocuğu için iş arıyordu; çaresizdi. İş arayan çocuk, üstelik mühendislikte isim yapmış iyi bir üniversitemizden mezundu. Böyle çaresiz anneler, okullarını bitirdikleri halde uzun süredir iş bulamayan çocuklarına her kaynağı kullanarak iş arıyorlar. Bu, benim için ilk değildi. Tanıdığım ve tanımadığım anne ve babalardan son günlerde hep böyle istekler alıyorum.

Yazılı ve sözlü basından da bu konuda haberler duyuyoruz, ya da bizzat tanık oluyoruz. “Kazada ölen motor kurye, fizik mezunu idi.” İş bulamadığı için semt pazarında sergi açan mühendislere rastlıyoruz. KPSS sınavında yüksek puan alıp mülâkatta ne idüğü belirsiz bir şekilde elenen atanamamış öğretmen adaylarının haberi hiç eksik olmuyor. Bırakın devlet kuruluşlarını, bazı özel kurumlara girişte bile iktidar partisi aracılığının arandığı bir partizanlık devri yaşıyoruz.

Her yaş grubu için işsizlik, önemli bir sorundur. Ama genç işsizliği ayrı bir önem arz eder. Bu nedenle bu yazımda ağırlıklı olarak genç işsizliğinden söz edeceğim.

İşsizlik, çeşitli boyutlarda olumsuz etkiler yaratır. Bu boyutları ekonomik, sosyal ve psikolojik diye incelemek mümkündür.

İnsan, ekonomik bir varlıktır. Yaşamını sürdürebilmek için paraya ihtiyacı vardır. Eğer başka bir gelir kaynağı yoksa parayı çalışarak kazanması gerekir. Onun için para kazanacağı bir işe ihtiyacı vardır. Eğer işi yoksa bu gelirden yoksundur.

Belli nitelikteki işler de belli nitelikte beceriler gerektirir. İşte bu nedenle de kişi okula gider, eğitim alır. Bu eğitimin de maliyeti vardır. Şimdi düşünün üniversiteyi bitirmiş bir gencin ailesinin yaptığı yatırımı. Bir de özel okullara gitmişse kaç yata, kaç kata mal olmuştur. O anne-baba dişinden tırnağından artırıp, ne fedakârlıklar yaparak o faturaları ödemiştir. Belli bir yaştan sonra, eğitiminin her devresinde genç işe girip para kazanablir. İşsiz kaldığı her süre de bu kazançtan kayıptır. Bunlar bireysel kayıp idi. Bir de en verimli ve üretken olabileceği bir devrede işsiz kalan tüm gençlerin ekonomide yaratacağı toplam kaybı düşünün.

Genç işsizliğinin sosyal maliyeti de vardır. İşsiz kalan genç, kendini başarısız ve toplum karşısında yenilgiye uğramış gibi görmektedir. Öğrencilik çevresinden çıkıp profesyonel bir çevrede, toplumun belli bir kesiminde yer alacakken, kendini dışlanmış hissetmekte ve sosyal çevreden........

© Ekonomim