menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Kritik madenler ve küresel ekonomideki rolü

15 0
07.04.2025

Günümüzün küresel siyasi atmosferinde, ABD Başkanı Trump'ın politik söylemleri ve stratejik hamleleri doğrultusunda, hemen her gün dikkat çekici bir habere tanıklık ediyoruz. Trump, bir yandan Kanada’nın ilhakına yönelik beyanlarda bulunurken, diğer bir yandan buzul diyarı Grönland’ı satın almaya yönelik hamleler yapıyor, savaşın yıkıcı etkileriyle mücadele eden Ukrayna ile nadir toprak elementleri anlaşması imzalamaya çalışıyor. Tüm bu gelişmelerin kesişim noktasında ise, 21. yüzyılda endüstriyel ve teknolojik bağımsızlık için hayati öneme sahip olan kritik madenler yer alıyor. Peki Trump’ı bu cüretkar adımları atmaya yönelten kritik madenler neden bu kadar önemli?

Küresel ekonominin dinamikleri, sanayi ve teknolojideki hızlı dönüşümlerle birlikte, belirli madenleri kritik bir konuma taşıdı. Kritik madenleri, genellikle yüksek talep gören ancak arz açısından sınırlı rezervlere sahip olan, tedarik zincirinde jeopolitik riskler nedeniyle kırılganlık arz eden kaynaklar olarak tanımlayabiliriz. Bu madenler, ulusal güvenlikten ileri teknolojilere, enerji dönüşümünden sanayi üretimine kadar geniş bir alanda büyük öneme sahip. Her ülkenin, kendi ekonomik ve teknolojik önceliklerine göre farklı madenleri kritik olarak belirlediğini görüyoruz. Ancak küresel ölçekte belirli mineraller bu alanda ön plana çıkıyor.

Nadir toprak elementleri, özellikle modern teknolojinin sürdürülebilirliği açısından oldukça anahtar bir rol oynuyor. Bu elementler rüzgâr türbinleri, elektrikli araç motorları, askeri savunma sistemleri gibi birçok farklı alanda kullanılıyor. Ancak, bu elementlerin üretimi büyük ölçüde belirli coğrafi bölgelerde yoğunlaşmakta. Bu durum tedarik zinciri açısından kırılganlığa yol açıyor. Çin, nadir toprak elementlerinin küresel üretiminde yüzde 60’tan fazla paya sahip, Ayrıca işlenmiş nadir toprak elementlerinin yaklaşık yüzde 85’i Çin tarafından sağlanıyor.

Lityum, günümüzde enerji depolama teknolojilerinin temel bileşenini oluşturuyor. Özellikle elektrikli araçlar, akıllı cihazlar ve yenilenebilir enerji sistemlerinin bataryalarında kullanım alanı bulan lityum........

© Ekonomim