Gümrük tarifelerinin iş dünyası üzerindeki etkileri
2 Nisan 2025’te ABD’nin “Özgürlük Günü” gümrük tarifelerini açıklaması, küresel piyasaları bir anda sarstı. Yılın başında yüzde 2 düzeyinde seyreden ABD’nin ortalama tarife oranı, bu yeni kararla birlikte yüzde 20’nin üzerine çıkarak son yüzyılın en yüksek seviyesine ulaştı. Ekonomik beklentileri altüst eden bu sert artış, küresel tedarik zincirlerinin kırılganlığını gözler önüne sererken, dünya genelinde ülkeler bu hamleye farklı tepkiler verdi. Çin, ABD menşeli ürünlere yüzde 125 oranında tarife uygulayarak doğrudan karşılık verirken, yaklaşık 75 ülke ise müzakere masasına oturma eğilimi gösterdi. Ancak, ABD yönetiminin birçok ülkeye yönelik tarifeleri 90 gün süreyle askıya alması, sürece dair belirsizliği daha da artırdı.
Söz konusu tarifeler, uluslararası ticaret hacminin yanı sıra firmaların maliyet yapılarını, tüketici taleplerini ve rekabet dengelerini doğrudan etkiliyor. İşletmeler, bir yandan tedarik zincirlerini optimize etmeye çalışırken bir yandan da siyasi kırılganlıkları gözeterek karar alma mekanizmalarını yeniden şekillendiriyor. Bu belirsizlik ortamında orta ve uzun vadeli kararlar alabilmek için iş dünyasının çok yönlü bir değerlendirme yapması kaçınılmaz. McKinsey tarafından yakın dönemde yayımlanan bir rapor, gümrük tarifelerindeki artış karşısında işletmelerin alabileceği stratejik hamleleri ele alıyor. Raporda, işletmelerin rakiplerine kıyasla konumlarını objektif biçimde değerlendirmeleri gerektiğine dikkat çekiliyor. Ardından, hangi alanlarda aksiyon alınacağının belirlenmesi ve alınan kararların mevcut belirsizlik ortamında stres testine tabi tutularak olası şoklara karşı dayanıklılıkların ölçülmesi önem kazanıyor.
İş modellerini yeniden şekillendirmeye başlayan işletmeler için atılacak ilk adım, yeni tarifelerin rekabet avantajlarına ve büyüme potansiyellerine etkisini değerlendirmek olmalı. Tarifelerin etkisi ülkelere ve sektörlere göre farklılık gösteriyor. Her işletme, ürün gamı, coğrafi konumu, operasyon yapısı ve tedarik........
© Ekonomim
