Keşif, icat ve inovasyonların kökeninde ne vardır? Bunları gerçekleştiren insanı, doğada sıradan bir canlı olmaktan çıkartıp piramidin en tepesine yerleştiren nedir?

Darwin’in yanıtı net: Doğal seçilim. Doğa, tüm canlılara pençeleri ve kırmızı keskin dişleri ile saldırır. Bu ataklarla baş eden, değişen dış şartlara uyum sağlayan ayakta kalır. Karl Popper ideolojik bulduğu bu görüşe itiraz eder. Ona göre insanlığın ilerlemesinin arkasındaki temel motivasyon; dışsal değil içsel baskıdır. İnsan olasılıklarını artırmak ister ve yeni olasılıkların arayışı doğrultusunda girişimlerde bulunur. Doğamızda olan temel bir içgüdüdür bu.

Kısacası doğanın özgürlüklerimizi kısıtlamasına bir tepki göstermekten çok sürekli kendi özgürlüklerimizi artırma dürtüsü ile hareket ederiz. En az dışsal bir seçilme baskısı kadar içten gelen bir seçme baskısıyla karşı karşıyayız. Benzeri yorumları Spinoza felsefesinde ve Bergson’da da görürüz.

İnsanı bugün geldiği noktada diğer tüm canlılardan ayıran bilincidir. Belki evrenin de öngöremediği şekilde nasıl bu kadar ilerlediği halen........

© Ekonomim