Kıta Avrupa’sından sonra en fazla ihracat yaptığımız bölge olan Orta Doğu’nun Türkiye ihracatında önemi hepimizin malumu. 2025 ihracat rakamlarını incelediğimizde ilk beş ayda bu bölgeye ihracatımız yüzde 4,4 artışta. Aynı dönemde bizim için diğer önemli bölgelere olan ihracatımıza baktığımızda, Avrupa Birliği’ne olan ihracatımızın yüzde 7,5, diğer Avrupa ülkelerine yüzde 9,6 ve Afrika ülkelerineyse yüzde 8,3 arttığını görüyoruz.

İşin açıkçası Orta Doğu bölgesine olan ihracatımız eski tadında değil. Bunu ihracatımızdaki büyüme hızındaki azalmadan da görüyoruz. Eski tadında olmamasının nedeni bizim Türkiye olarak diğer bölgelere ihracatımızın daha fazla artması mı, bölgede bitmek tükenmek bilmeyen sorunlar silsilesi mi, yoksa Çin’in bu bölgede her geçen gün artan hegemonyası mı? Gelin birlikte bakmaya çalışalım.

Rakamlar Orta Doğu ithalatındaki büyümenin dünya ortalaması altında kaldığını gösteriyor

Ne yazık ki Orta Doğu’da bir istikrardan bahsetmek çok mümkün değil. Son 10 yıla baktığımızda dahi Yemen iç savaşı, Suriye iç savaşı, Gazze Savaşı, İsrail-Hizbullah çatışması, Kızıldeniz krizi ve son olarak İran-İsrail çatışması gibi birçok sorunu yaşamış bir bölge.

Tabii ki bölgedeki istikrarsızlık ticaretin gelişmesinin önündeki engellerden biri, dünyada yapılan ithalat son 10 yılda yaklaşık yüzde 44 büyümüş lakin Orta Doğu’daki büyümeyse yüzde 10’da kalmış.

Orta Doğu ülkelerinin toplamının ithalatlarının son 10 yıllık değişimi (trilyon $)

2015 2024 Büyüme oranı (%)

Dünya ithalat toplamı 16,6 23,9 44

Orta Doğu ithalatı 0,851 0,942 10

Çin’in Orta Doğu’da artan hegemonyasına dikkat!

Tabii diğer taraftan Çin’in Orta Doğu ülkeleriyle geliştirdiği siyasi ve ekonomik iş birliklerini de göz ardı etmemek lazım. Zengin enerji kaynakları, değerli maden ve minerallere erişim, büyüyen Çin’in enerji arz güvenliği için çok önemli. Diğer taraftan da zengin Orta Doğu ülkeleri Çin için önemli bir ihracat pazarı.

Yakın geçmişte ABD, yükselen Çin tehdidine karşı odağını Avrasya’dan Asya-Pasifik’e çevirmişti. Çin de bu dönemde Orta Doğu ve Orta Asya’da hegemonyasını artırdı. Çin, Batı’nın aksine insan hakları, hukuk, özgürlük gibi........

© Ekonomim