BÜLENT GÖRER

Yeminli mali müşavir

TRASTA ESG kurucusu

BDDK Yeşil Varlık Oranı Tebliği ve Rehberi

Türkiye, sürdürülebilir finans yolunda önemli bir dönemece girdi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 11 Nisan 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Yeşil Varlık Oranı Hesaplaması Hakkında Tebliğ” ile bankacılık sektöründe çevresel sürdürülebilirlik için yeni bir ölçüm standardını hayata geçirdi. Tebliği tamamlayan Yeşil Varlık Oranı Rehberi, bu hesaplamanın nasıl yapılacağına dair çerçeveyi netleştirdi.

Artık bankalar, bilançolarında çevre dostu ve sürdürülebilir faaliyetlerin payını hesaplamak ve raporlamak zorunda. Yeşil Varlık Oranı (YVO) – İngilizcesiyle Green Asset Ratio (GAR) – yalnızca teknik bir raporlama kalemi değil; Türkiye’nin iklim hedefleriyle uyumlu finansal dönüşümünün göstergesi olacak.

Yeşil Varlık Oranı (YVO / GAR) nedir?

Yeşil Varlık Oranı, bankaların sürdürülebilir ekonomik faaliyetlere sağladığı finansmanın, toplam finansal varlıklarına oranını gösterir.

YVO/GAR, bankaların yeşil projelere yönlendirdiği kaynak miktarını ve bu yatırımların çevresel hedeflere katkısını ölçer.

Hesaplamada uyumlu varlıklar (çevre hedeflerine katkı sağlayan, diğer hedeflere zarar vermeyen ve sosyal güvenlik standartlarına uygun faaliyetler) ile uygun varlıklar (AB Taksonomisi çerçevesinde belirlenmiş faaliyetler) dikkate alınır.

Örneğin; bir bankanın brüt varlıkları 850 milyon TL ve bunun 255 milyon TL’si sürdürülebilir enerji projelerine yönlendirilmişse, Yeşil Varlık Oranı 0 olur. Bu oran, bankanın çevresel dönüşüme katkısının önemli bir göstergesidir. Ancak oranların tek başına yeterli olmadığını; kullanılan verilerin doğruluğu ve şeffaf raporlama sistemleriyle desteklenmesi gerektiğini unutmamak gerekir.

Dünyada GAR ve Türkiye’nin adımı

Avrupa Birliği: GAR, ECB ve EBA tarafından zorunlu hale getirildi.

İngiltere, Kanada, Singapur: AB taksonomisiyle uyumlu GAR raporlamaları için hazırlıklarını tamamladı.

CSRD ve EBA Pillar III: GAR, Avrupa’da sürdürülebilir finans raporlamasının temel göstergelerinden biri haline geldi.

Türkiye’nin bu adımı atmasının nedeni yalnızca iç düzenleme değil; AB finans sistemiyle uyum sağlamak, yeşil fon akışına erişimi garanti altına almak ve İklim Kanunu ile Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) gibi yeni düzenlemelerle finansal altyapıyı entegre etmek. Ayrıca Tebliğ, BDDK’ya minimum oran belirleme ve altına düşen bankalara ek yükümlülük getirme yetkisi tanıyor.

AB Taksonomisi ile uyum ve çevresel hedefler için 6 gösterge

YVO/GAR sistemi, Avrupa Birliği Taksonomisi referans alınarak oluşturuldu. Rehberde 6 temel çevresel hedef ön plana çıkıyor:

1-İklim değişikliğinin azaltılması
2-İklim değişikliğine uyum sağlanması
3-Döngüsel ekonomiye geçiş
4-Su ve deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı
5-Kirliliğin önlenmesi ve kontrolü
6-Biyoçeşitliliğin korunması ve ekosistemlerin iyileştirilmesi

Rehber ayrıca, çevreye zarar vermeme kriterinin yalnızca başlangıç aşamasında değil, projenin tüm yaşam döngüsü boyunca geçerli olmasını şart koşuyor. Bu yaklaşım, projelerin yalnızca başlatıldıkları noktada değil, faaliyet süreleri boyunca........

© Ekonomim