Yapay zekâ (YZ) teknolojileri, son yıllarda yalnızca bireylerin yaşamını ve şirketlerin iş yapış biçimlerini dönüştürmekle kalmayıp, devletler için de stratejik rekabetin merkezine yerleşti. YZ’nin hızlı gelişimi, hukuk, etik ve ekonomi alanlarında ciddi belirsizlikler doğuruyor; bu durum devletleri bu teknolojiyi bir yandan kalkınma fırsatı olarak değerlendirirken bir yandan da ulusal güvenlik riski olarak konumlandırmaya zorluyor. Bunun sonucunda, uluslararası ilişkilerde yeni bir hukuki diplomasi dönemi başlıyor.

Yapay zekâya ilişkin hukuki düzenlemeleri ele aldığımız bu yazı dizimiz kapsamında daha önce ele aldığımız üzere, Avrupa Birliği (AB), yapay zekâ alanında kapsamlı ve bağlayıcı hukuki düzenlemeler kabul etti. Avrupa Komisyonu tarafından 2021 yılında Avrupa Parlamentosu’na sunulan ve yapay zekâ sistemlerinin piyasaya arzı, hizmete sunulması ile bazı uygulamaların yasaklanmasına ilişkin kuralları belirleyen Yapay Zekâ Yasası, tüm üye ülkelerde doğrudan uygulanacak bir hukuki rejim oluşturdu. Söz konusu düzenleme coğrafi açıdan yalnızca AB ile sınırlı kalmayıp, AB piyasasına sunulan tüm yapay zekâ sistemlerini kapsayacak şekilde sınır ötesi bir etki yaratıyor.

Komisyon’a göre, çoğu yapay zekâ sistemi sınırlı risk veya risksiz nitelik taşırken, bazı sistemler yüksek risk oluşturarak istenmeyen sonuçlara yol açabiliyor. Bu nedenle Yapay Zekâ Yasası’nda, yapay zekâ sistemlerini tamamen yasaklamak yerine, risk seviyelerine göre sınıflandıran ve her kategoriye uygun yükümlülükler getiren bir yaklaşım benimseniyor. Kabul edilemez risk kategorisine giren YZ sistemlerinin kullanımı, 2 Şubat 2025 tarihi itibarıyla tamamen yasaklanırken; yüksek risk taşıyan diğer sistemler için ise uygun risk değerlendirme ve azaltma mekanizmaları, ayrımcılığı en aza indirecek yüksek kaliteli veri setleri kullanımı, faaliyetlerin kayıt altına alınarak sonuçların izlenebilirliğinin sağlanması, sistemin amacı ve işleyişine ilişkin ayrıntılı dokümantasyon hazırlanması, kullanıcıya........

© Ekonomim