Yapay zekâ ve dijital teknolojileri hep kurumsal dünyada verimlilik, kârlılık, etik, şeffaflık gibi kavramlar bağlamında tartışıyoruz. Oysa, bu yeni çağın temelden etkilediği çok daha kritik bir grup var: Çocuklar.

Dijital çağın öğrenme ve sosyalleşme olanakları sunduğu bir gerçek. Ama aynı araçlar, giderek daha fazla yalnızlık, zihinsel yorgunluk, doğayla kopuş ve kırılganlık yaratıyor.

Çocukların hayatı dijital araçlarla iç içe geçmiş durumda. TikTok’ta eğleniyor, YouTube’da öğreniyor, SnapChat, WhatsApp’ta sosyalleşiyor ve ChatGPT’ye ödev yazdırıyorlar. Bu çoklu platform evreninde odak dağınıklığı, dikkat süresinde azalma, sosyal becerilerin zayıflaması gibi sorunlar da giderek yaygınlaşıyor.

OECD’nin ‘Dijital Çağda Çocuklar Nasıl Yaşıyor?’ raporunda bu durum ‘dijital refahın iki yüzü’ olarak tanımlanıyor. Evet, dijitalleşme bilgiye erişimi artırıyor ama aynı zamanda kök sorunlar da yaratıyor.

Tamam. Zamanın ruhu başka. Ama riskimiz şurada: Dijital dünya, çocuklar için bilgiye açılan bir pencere olmaktan çok, gerçek dünyaya kapanan bir perdeye dönüşebilir mi?

Jean-Jacques Rousseau’nun Emile’de söylediği gibi, ‘çocuk doğası gereği iyidir, onu bozan toplumdur.’ Bugünün dijital toplumunda bu söz yeniden okunmalı. Çocuk doğası gereği gelişmeye açık. Ama bugün bunu biçimlendiren, birileri tarafından tasarlanmış algoritmalar silsilesi. Sıkıntılı olansa, bu sistemlerin henüz net bir etik ve ahlaki pusulasının bulunmaması.

Ebeveynler sıkışmış durumda. Evlerde, ekran karşısında geçirilen zaman için çocuklarla zorlu bir mücadele veriliyor. Çocukları ekrandan uzak........

© Ekonomim