Şimdi bu başlığı okuyan bazı okuyucuların aklından “Ne yani, akaryakıt zamları daha önce enflasyonu artırmıyor muydu, bu zamlar enflasyonu zorlamıyor muydu” düşüncesi geçmiştir. Bunu, sosyal medyadaki paylaşımlarıma dönük tepkilerden biliyorum. “Savaş yüzünden akaryakıta peş peşe zam geliyor” diye yazdığımda “Sanki daha önce gelmiyor muydu” diyenler oluyor.

Yanıt veriyorum; pek gelmiyordu!

Evet, akaryakıta uzunca bir süredir öyle sanıldığı kadar yüklü zam gelmiyordu. Ancak fiyatlar vatandaşın alım gücüne göre yüksek olduğu için sanki akaryakıta sürekli zam yapılıyormuş gibi bir algı vardı.

En iyisi önce geride kalan dönemdeki, sonra da içinde bulunduğumuz günlerdeki fiyat değişimine bakmak... Geçmişteki eğilimi görürsek, bugünlerdeki hareketin önemini anlamak daha kolay olur.

Ama önce bir gerçeğe bir kez daha vurgu yapmam gerekiyor.

Fiyat artışı hesaplarken ay sonu fiyatlarını kıyaslamak çoğu kez yanıltıcı sonuçlar verir. Herhangi bir ayın sonunda örneğin 40 lira olan bir ürünün fiyatı yüzde 10 artırılıp 44 liraya çıkarılsa, ayın son günü de ister artış olmadı dedirtmek için kötü niyetle ister akaryakıtta olduğu gibi petrol fiyatı gerilediği için yine 40 liraya indirilse o ay zam yapılmadı denilebilir mi? Dolayısıyla önemli olan ortalama fiyattır. Zaten enflasyon hesabı da ay ortalamasındaki fiyatlar dikkate alınarak yapılır.

Bu açıklamadan sonra gelelim fiyatların nasıl seyrettiğine...

Benzin bu yılın ilk beş ayında (mayıs ortalaması-aralık ortalaması) yüzde 8,2 zam gördü. Benzinde mayıs itibarıyla son bir yıldaki zammın oranı ise daha düşük, yüzde 7,2. Yani benzin geçen yıl mayıstan yıl sonuna kadar........

© Ekonomim