100 birim borç ödemek için 407 birim borç alınır mı, alınır alınır!
✓ Klasik hesaplama yöntemine göre iç borç çevirme oranı hesaplanırken anapara ve faiz ödemesinin toplamı borçlanmayla karşılaştırılır.
✓Oysa faiz bütçeden ödendiğine, dolayısıyla Hazine aslında anapara ödemesi için yeni borç aldığına göre iç borç çevirme oranını yalnızca anapara ödemesi ve borçlanma üzerinden hesaplamak daha doğru değil mi?
İç borç çevirme oranına ilişkin klasik bir hesaplama yöntemi var. Herhangi bir dönemdeki iç borçlanmanın, o dönemdeki borç anapara ve faiz ödemesine oranı alınıyor ve söz konusu oran ortaya çıkıyor.
Peki iç borçlanmanın anapara ve faiz ödemesine kıyaslanmasına dayalı bu hesaplama yöntemi gerçek iç borç çevirme oranını veriyor mu?
Yoksa gerçek oranı görmek için hesaplamayı farklı mı yapmak gerekiyor?
Hazine iç borç alıyor ve bu borcun anaparasını ödüyor. Bu borcun faizi ise bütçeden ödeniyor. Dolayısıyla Hazine’nin iç borç alırken temel amacı daha önce aldığı borçların anaparasını ödemek. Faiz ödemek Hazine’nin işi değil ki.
İşte bu gerçekten yola çıkılarak gerçek iç borç çevirme oranının Hazine’nin borçlanması ile borç anapara ödemesinin karşılaştırılması yoluyla bulunmasının daha doğru olacağı belirtiliyor.
İster klasik hesaplamayla ister borçlanmanın anapara ödemesine kıyaslanması yoluyla bulunmuş olsun karşılama oranının hangi düzeyde olduğuna geçmeden önce Hazine’nin iç borcuna ilişkin tutarlara ilgili yeni bir seri oluşturmam gerekti. Hazine’nin borç servisi ve borçlanma verilerini 2003’ten bu yana çıkardım. Ancak enflasyon dolayısıyla geçmişin verilerini bugünle kıyaslamak anlamsız olacağı için tüm verileri dolara çevirdim ve bu yılın yedi aylık verileri belli olduğu........
© Ekonomim
