menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Merkezi yönetimin belediyeler üzerindeki vesayet yetkisinin sınırları

12 0
27.05.2025

Ahmet Arslan

CPA, MBA

Zaman zaman belediyelerin bazı işlemlerinin merkezi yönetimin kontrol ve onayına tabi tutulmasına ve mahalli müşterek nitelikte olması nedeniyle belediyeler tarafından yapılması gereken iş ve hizmetlerin merkezi yönetim tarafından üstlenilmesine yönelik yasal düzenlemeler yapılmaktadır.

Söz konusu düzenlemelerin bir kısmı belediyelerde mali disiplini sağlamaya yönelik olmakla birlikte bir kısmı belediyelerin asli görevlerini yapmasına engel teşkil edecek noktaya vardığı görülmektedir.

Anayasanın 123’üncü maddesinde “İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır.” denilmektedir.

Söz konusu Anayasa hükmüne göre yerinden yönetim yani mahalli idareler merkezi yönetimin inisiyatifi ile değil, Anayasa gereği kurulan ve görev yapan kurumlardır.

Anayasa’nın “Mahalli idareler” başlıklı 127’nci maddesinde;

“Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileridir.

Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir.

Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir” hükmü bulunmaktadır.

Söz konusu Anayasa hükmüne göre;

- Mahalli idarelerin karar organları merkezi yönetim tarafından değil, seçmenler tarafından seçilir.

- Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri düzenlenirken yerinden yönetim ilkesine uygun hareket edilmelidir.

- Mahalli idareler idari ve mali özerkliğe sahiptir.

- Merkezi yönetim mahalli idareler üzerinde sadece “mahalli hizmetlerin........

© Ekonomim