Ahmet ARSLAN

CPA, MBA

Kamu idareleri ihtiyaç duydukları taşıt araçlarını satınalma veya kiralama (finansal kiralama veya faaliyet kiralaması) suretiyle edinebilmektedir.

Söz konusu edinme yöntemlerinin birbirine üstünlüğü iktisadi bir konu olup, her bir kurumun yapısına ve tercihlerine göre değişebilmektedir. Bununla birlikte, 237 sayılı Taşıt Kanununa göre kamu idarelerinin taşıt ihtiyaçlarını hizmet alımı suretiyle karşılamaları esastır. Bu şekilde temini mümkün olmayan, ekonomik bulunmayan veya sağlık, savunma ve güvenlik gibi nedenlerle hizmet alımı suretiyle karşılanması uygun görülmeyen taşıtlar diğer yollarla edinilebilir

2024 yılında olarak mahalli idarelerce 29.2 Milyar TL, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince ise 4.3 Milyar TL olmak üzere toplam 33.5 Milyar TL tutarında taşıt kiralama bedeli ödenmiştir.

Kamu idarelerinin kiralama suretiyle taşıt edinimi de 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile düzenlenen kamu ihale mevzuatına tabidir. Bununla birlikte, ülkemizde kamu idarelerinin taşıt kullanımında suiistimaller bulunduğundan kamu idarelerinin ne tür taşıtları en fazla hangi bedelle nasıl edinebileceğine ilişkin bir takım yasal kısıtlamalar getirilmiştir.

Bu bağlamda kamu idarelerince kiralama suretiyle edinilebilecek taşıtlara ilişkin sınırlamalar esas itibariyle 237 sayılı Taşıt Kanununa istinaden yayımlanan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas Ve Usuller’de düzenlenmiştir.

Öte yandan, 2024 yılında yayımlanan Tasarruf Tedbirleri konulu 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde de taşıt edinimine ilişkin bir takım sınırlamalar getirilmiştir.

Taşıt Kiralamalarındaki Başlıca Suiistimaller

Kamu idarelerince taşıt kiralamalarında hem ihale aşamasında hem de taşıtların kullanımı aşamasında bir takım suiistimaller bulunmaktadır.

İhale (alım) aşamasındaki başlıca suiistimaller; edinilecek taşıtların modeli ve özelliklerinin ihalenin belli bir istekli üzerinde bırakılmasını sağlayacak şekilde belirlenmesi, kullanılacak taşıtların yüklenicinin kendi malı olması şartının aranması ve taşıt kiralamasıyla ilgisi bulunmayan belgelerin ihalede yeterlilik şartı olarak istenmesidir.

Taşıtın kullanımındaki başlıca suiistimaller ise; kiralama ihalesine ilişkin teknik şartnamede istenen özelliklerin kullanılan taşıtta bulunup bulunmadığına bakılmaması, taşıtların sözleşmede öngörülen miktarda kullanılmamasına karşın taşıt kiralama bedelinin tam ödenmesi, kiralama konusu taşıtların kamu idaresinin görev ve faaliyet alanı dışındaki yerlerde kullanılması, kiralama konusu taşıt aracı yerine veya bunlara ilave olarak kurum yöneticilerinin kullanımına makam aracı verilmesi ve kiralanan taşıtların kamu idaresinin ihtiyaçları yerine idareye yakın dernek, vakıf, siyasi parti, spor kulübü vb. kurumların ihtiyaçlarında kullanılmasına karşın kiralama bedelinin kamu idaresi bütçesinden ödenmesidir.

Taşıt Kiralama........

© Ekonomim