Ahmet ARSLAN

CPA, MBA

17.05.2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde; “4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu uyarınca uygulamaya konulan toplu sözleşmelerde öngörülen koruyucu giyim ve donanımı malzemeleri, söz konusu sözleşmelerde yer alan hizmetlerde görev yapan personel ile sınırlı olarak, ayni şekilde verilecektir. Bu yardım karşılığında çek, kupon veya benzeri ödeme araçları kullanılmayacak ve nakdî bir ödemede bulunulmayacaktır.” şeklinde bir düzenleme yer almaktadır.

Söz konusu genelge hükmü “koruyucu giyim malzemesi” alımı adı altında kamu idarelerince yapılan hileli ve sahte işlemlerin Devlet tarafından da farkında olunduğunu göstermektedir.

Burada zikredilen koruyucu giyim malzemesi yardımı öteden beri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na istinaden yayımlanan Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği gereğince doktor hemşire önlüğü, hakim ve savcı cüppesi, asker polis itfaiye, zabıta, bekçi üniforması vb. şekilde kamu görevlilerine temin edilen kıyafet değil, toplu sözleşme hükümleri gereğince 2012 yılından beri iş sağlığı ve güvenliği kapsamında bazı memurlara verilmesi öngörülen bere, kask, çizme, bot, eldiven, kamuflaj, tulum, gözlük, maske vb. malzemelerdir. Koruyucu kıyafet; kişisel giysileri örten ya da bunların yerine geçen birçok tehlikeye karşı tasarlanmış ürünlerdir. Koruyucu elbise özellikle çalışma ve mesai sırasında kişileri kimyasaldan, aşırı sıcaktan veya soğuktan, nemden, toksik maddelerden, elektrikten, radyasyondan, aşındırıcı maddelerden, nükleerden, radyoaktiften kısaca biyolojik ve fiziksel tehlikelerden koruma şeklinde dizayn edilmektedir. Koruyucu giysiye örnek olarak tıbbi koruyucu tulum, elektrik arkından koruyucu elbise, kaynakçı giysisi, alev almaz iş elbisesi, kimyasal koruyucu tulum, antistatik iş elbisesi, erimiş metal sıçramasına karşı koruyucu tulum gösterilmektedir. Önlük, bere, kask, çizme, bot, eldiven, kamuflaj, tulum, gözlük, maske koruyucu giyim malzemelerinin diğer başlıca örnekleridir.

Ne var ki, uygulamada bazı kamu idarelerince personele koruyucu iş kıyafeti alımı adı altında alım (ihale) yapılmakta, fakat bu alım kapsamında kurum personelinin neredeyse tamamına (onbinlerce sayıda) market, mağaza vb. alışveriş merkezlerinden yiyecek, içecek, aksesuar, şahsi kıyafet vb. kendi şahsi ihtiyaçlarını karşılamaları için ihaleyi kazanan firma tarafından alışveriş çeki, değişim kartı veya kuponu vb. ödeme araçları verilmektedir. Söz konusu mali imkana ilişkin ödeme belgeleri (ihale kararı, muayene kabul tutanağı, fatura vb.) ise sanki koruyucu giyim malzemesi teslim alınmış ve personele dağıtılmış gibi düzenlenmektedir. Bu bağlamda, söz konusu mali imkana ilişkin satınalma (ihale) kararı, muayene ve kabul tutanağı, taşınır işlem fişi vb. belgelerin tamamı gerçeği yansıtmamaktadır.

Bu bağlamda, yayımlanan bütçe istatistiklerine göre, 2012-2025 döneminde merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince “iş kıyafeti alımı” adıyla personele toplam 37.9 Milyar TL tutarında alışveriş çeki-kartı, değişim kartı vb. ödeme araçları dağıtılmış olduğu anlaşılmaktadır.

Kamu idarelerince “koruyucu giyim malzemesi alımı” yapılan alımlarla ilgili olarak Sayıştay tarafından yapılan denetimlerde sadece iş sağlığı ve güvenliği gereğince çalışma ve mesai sırasında kişileri kimyasaldan, aşırı sıcaktan veya soğuktan, nemden, toksik maddelerden, elektrikten, radyasyondan,........

© Ekonomim