GYO’lar; şeffaf, hesap verilebilir ve tüm dünyada tanınan bir enstrüman olması nedeniyle yatırımcıya, finansöre güven verip onları çekebilmesi, borçlanma sınırlamaları nedeniyle sermayesinin güçlü ve likit olması, değişik gayrimenkul türlerine sahip bir portföy yönetebilmesi dolayısıyla riski minimize edebilmesi ve ülke vergi otoritesine çok önemli emsaller yaratabilmesi gibi özellikleri ile sermaye piyasalarının gayrimenkul enstrümanı açısından olmazsa olmaz bir oyuncusu. Ekonomiye, yatırımcılara, kiralama sektörüne ve küçük yatırımcılara ciddi katkısı var.

Hemen belirtelim, GYO rejimi, sadece ülkemizde değil, dünyada yaklaşık 44 ülkede başarıyla uygulanıyor.

Şu an kamuoyunun gündemi, Haziran ayının ilk haftasında TBMM’ye sunulacak Torba Yasa Teklifi’nde yer alacak vergisel düzenlemelerle ilgili.

Hemen herkes söz konusu Teklifte yer alacak düzenlemeleri merakla bekliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet ŞİMŞEK, Torba Yasa Teklifi’nde yer alacak bazı düzenlemeleri açıkladı. Ayrıca, bu konuda yazılı ve görsel basında da bazı haberler yer aldı. Anlaşıldığı kadarıyla, düzenlemelerin büyük bir çoğunluğu gayrimenkul sektörü ile ilgili olacak. Yapılması düşünülen düzenlemelerden birisi de, GYO’lara tanınan kurumlar vergisi istisnasının kaldırılması!

GYO’ların kurumlar vergisi istisnası, hemen her dönemde gündeme getiriliyor ancak, sonrasında teklif bile edilemeden gündemden düşüyordu. Ancak, vergi istisna, muafiyet ve indirimlerinin gözden geçirilmesi ve verimsiz olanların kaldırılmasının gündeme geldiği bugünlerde bu konu yine Maliye’nin gündeminde. Çünkü, Maliye’ye göre, kurumlar vergisinde en büyük vergi harcaması kalemi, fon ve ortaklıklara ilişkin kazanç istisnasından kaynaklanıyor.

Vergiler bir çok ülkede belirli ekonomik, sosyal ve çevresel amaçların gerçekleştirilmesinde bir maliye politikası aracı olarak etkin bir şekilde kullanılıyor.

Devletlerin ekonomik, sosyal ve çevresel amaçlarla belirli sektör, meslek veya mükellef gruplarına ya da faaliyetlere yönelik olarak sağladığı vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri, düşük vergi oranı uygulamaları, verginin mahsubu veya ertelenmesi gibi düzenlemeler nedeniyle vazgeçtiği vergi gelirlerine vergi harcaması deniliyor.

Maliye, vergi istisna, muafiyet ve indirimleri nedeniyle vazgeçilen vergilerle ilgili 2023 yılı Vergi Harcama Raporu’nu hazırladı ve kamuoyunun bilgisine sundu. Raporun tam metnine Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) internet sitesinden (www.gib.gov.tr) ayfasından ulaşılabilir.

2023 yılında gelir, kurumlar, katma değer, özel tüketim, banka ve sigorta muameleleri, motorlu taşıtlar ve özel iletişim vergilerinde toplam 1.476,7 milyar TL tutarında vergi harcaması söz konusu. Bu harcamanın 660,6 milyar TL’si gelir vergisi, 446,8 milyar TL’si kurumlar vergisi, 235 milyar TL’si KDV, 42,6 milyar TL’si ÖTV, 91,6 milyar TL’si ise diğer vergiler kaynaklı.

Gelir vergisi yönünden en yüksek vergi harcaması yapılan iki kalem; asgari ücret istisnası ve geçici 67. Madde kapsamında stopaj suretiyle bazı menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesi. Bunları sırasıyla, kar payı istisnası, çalışanlara verilen yemek ücretlerine ilişkin istisna, toplama yapılmayan hallere ilişkin düzenlemeler izliyor.

Kurumlar vergisi yönünden en yüksek vergi harcaması yapılan iki kalem; yatırım fonu ve ortaklıklarına ilişkin kazanç istisnası ve indirimli kurumlar vergisi. Bunları sırasıyla gemi siciline kayıtlı gemiler ve yatlar için kazanç istisnası, serbest bölgelerdeki kurumlar vergisi kazanç istisnası, ARGE indirimi, emisyon primi kazanç istisnası, taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası.

KDV yönünden en yüksek vergi harcaması yapılan iki kalem; yem ve gübre teslimlerine ilişkin istisna ile külçe altın ve gümüş teslimleri, sermaye piyasası araçları ve hurda ve atık teslimleri istisnası.........

© Ekonomim