EDEBİYATTA İKLİM KRİZİ, EKO KURGU, İKLİM EDEBİYATI

Buket Uzuner’in Su, Hava, Toprak, Ateş Romanlarında Edebiyatta Çevre-Eko-Kurgu

(İklim Edebiyatı) ya da Ekokritisizm

Gezegenimizin şu anda karşı karşıya kaldığı sorun iklim değişikliği ve küresel ısınma olarak adlandırılmaktadır. Mavi dünyamızın içinde bulunduğu bu süreç her geçen gün daha kritik bir noktaya doğru gitmektedir. İklim krizi dediğimizde; seller, su baskınları, mevsimsel sıcaklık artışları, kutuplarda buzul erimeleri, saniyede atmosfere salınan zararlı gazlar ve sera gazı, ağaçların kesilmesi, fosil yakıt kullanımı, orman yangınları ve yeşil bitki örtüsünün azalması aklımıza geliyor.

İklim acil durumu (climate emergency) 2019 yılında literatüre girmiştir. İklim değişikliğinin sebep olacağı geri döndürülemez hasarı durdurmak için yapılan uluslararası sözleşmelerden biri 191 ülkenin taraf olduğu Kyoto Protokolü’dür. Bu protokolü imzalayan ülkeler, küresel ısınma ve iklim değişikliğine sebep olan gazların salınımını azaltmayı taahhüt etmişlerdir.

İkinci bir anlaşma 2015’te 195 ülkenin onayıyla kabul edilen Paris Anlaşması’dır. Bu anlaşma, sera gazı emisyonlarının tavan yaptığına ve yüzyılın ikinci yarısında iklim sorununun çözülmesi gerektiğine dikkat çekerek mümkün olan en kısa sürede uygulanması gereken somut bir küresel eylem planını ortaya koymaktadır. Bu protokolü imzalayan ülkeler her beş yılda küresel durum değerlendirme zirvelerinde bir araya gelmektedir. Ayrıca taraflara, her iki yılda bir sera gazı envanterlerinin ve ulusal gelişmelerin takibinin yapılması dâhil olmak üzere şeffaf bir sorumluluk çerçevesi çizilmesi yükümlülüğü getirilmiştir.

Dünyamızın yaşadığı bu iklim krizi insan kaynaklıdır ve genç nesile -bu bilinç edebiyat kaynaklı olsa da- yazar tarafından verilmek istenmektedir. Bu ise edebiyatın gücünün ve sağaltıcı yönünün apaçık bir göstergesidir.

Son kırk yılda buzul kalınlığından okyanusların ısısına, yüzey sıcaklığı değişiminden, yanan ormanlık alanlara, karbondioksit ve metan gazı seviyesinden şiddetli hava olaylarına kadar her bir göstergede kötüye gidiş görülmektedir. Kömür, petrol ve gaz üretimi sonucunda her yıl milyarlarca ton karbondioksit atmosfere salınıyor. Bunlar ise maalesef insan aktivitesi sonucu meydana geliyor.

SU KİTABI

Buket Uzuner’in dört kitaptan oluşan tabiat dörtlemesinin ilk kitabı Su’dur. Kitabın ana kahramanı Defne Kaman İstanbullu bir gazeteci olup www.defnekamanyazilari.com sitesinde yazılar yazmaktadır.

Kitabın ana kahramanı Defne Kaman İstanbullu bir gazetecidir. Olaylar İstanbul’un azgın temmuz sıcağında başlar. Defne Kaman bir gün vapurda kaybolur. Kaybolmasından önce en son görüldüğü yer Kadıköy vapurudur. Kahramanımız dünyayı düzeltecek ilk mesleğin gazetecilik olduğunu düşünmektedir. Defne Kaman; çevreci, iklim aktivisti, doğa ve tabiat dostudur.

Anne babası küçük yaşta boşanan Defne Kaman; anneannesi, dedesi, annesi ve ablası ile İstanbul’da yaşamaktadır. Anneannesi Umay Bayülgen’in evi İstanbul’da........

© Edebiyat Burada