menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Harun Eytemiş yazdı: Bir Korkunun Anatomisi: Yaşar Kemal’in “Tek Kanatlı Bir Kuş”u Üzerine

6 0
04.06.2025

Yaşar Kemal’in edebiyatıyla ilk tanışan herkesin zihninde büyük, destansı anlatılar belirir. Çukurova’nın bereketli toprakları, Toroslar’ın yabanıl havası, köylünün çilesi, doğanın ve insanın iç içe geçmiş mücadelesi… Ancak Tek Kanatlı Bir Kuş, bütün bu epik anlatıların dışında, daha sade, daha içsel ama en az onlar kadar güçlü bir hikâyeyle karşımıza çıkar. Kısa bir anlatı gibi görünse de satır aralarında, kelimelerin taşıdığı sessizlikte, insanı derinden yakalayan bir sarsıntı gizlidir bu kitapta.

Bu roman, tıpkı tek kanadıyla gökyüzüne bakmaya çalışan bir kuş gibi, hem eksikliği hem de umudu aynı anda taşır. Bize ilk bakışta sade bir görev anlatısı gibi görünür: bir memurun, bir köye gitmesi gerekmektedir. Ne var ki bu köy, söylentilerle, korkularla, bilinmezlikle kuşatılmış bir yerdir. Roman ilerledikçe anlarız ki, anlatılan hikâye yalnızca bir yolculuk değil; aynı zamanda insanın kendi iç korkularına, toplumun inşa ettiği görünmez duvarlara, hurafelerle örülü zihinsel sınırlara karşı verdiği bir mücadeledir.

Yaşar Kemal burada sözcüklerin arkasına saklanmaz; onların içini yavaşça, ağır ağır doldurur. O büyük, görkemli anlatılarından farklı olarak, bu kez sessizliğin, bekleyişin, tereddüdün ve zihinsel fırtınaların izini sürer. Kitabın her satırında şu hissi yaşarız:

“Bir şey olacak… Ama ne?”

İşte o “bir şey”, bazen bir düşünce, bazen bir söylenti, bazen de sadece bir adım atma cesaretidir. Yaşar Kemal, Tek Kanatlı Bir Kuş’ta epik anlatının heybetini geride bırakıp, insanın iç dünyasına bir mikroskopla bakıyor sanki. Az ama öz sözcüklerle, bizi derin bir iç yolculuğa çıkarıyor.

Bu metin, kısalığıyla okuru yanıltmasın. Çünkü asıl yoğunluk hacimde değil, hissedilen gerilimde gizli. Ve işte bu yüzden, Tek Kanatlı Bir Kuş, bir “küçük büyük roman” olarak edebiyat tarihimizde özel bir yere........

© Edebiyat Burada