Bir ülkenin borç dinamikle­ri ekonominin mevcut duru­mu ve gelecekte olacaklar konu­sunda bize ipuçları verebiliyor. Bu nedenle, bu yazımızda Türki­ye ekonomisinde borçlanma di­namiklerini inceleyecek ve gele­ceğe dair fikir oluşturmaya çalı­şacağız.

Borçlanma dediğimizde borç edinmenin bir çok kanaldan gerçekleştirilebileceğini ve farklı enstrümanlar üzerinden borçla­nılabileceğini söyleyebiliriz. Do­layısıyla, devlet, şirketler, banka­lar ve bireyler bağlamında borç­lanma dinamiklerini incelemek mümkün.

Şirketler ve bankalar finansal sistemde döviz ve TL cinsinden yükümlülük yaratabiliyor. Aşağı­daki grafikte şirketlerin ve banka­ların yabancı para cinsinden borç yenileme oranları görülüyor. Ora­nın 0’ün üzerinde olması sek­törün vadesi gelen borcundan da­ha fazla borçlandığı anlamına ge­liyor. Bir başka değişle, sektörün borç stoğu artıyor.

Grafiğe dair ilk gözlemimiz borçlan­ma eğiliminin döngüsel bir seyir izlediği. Yani, borçlanma eğilimi bel­li dönemlerde artarken belli dönemlerde azalı­yor. Bankalar 2018 yılı­na kadar dış borçlarını artırırken (borç çevirme oranı 0’ün üzerinde) 2018-2023 döneminde uzunca bir süre dış borç ödeyici konuma geçiyorlar (borç çevirme oranı 0’ün altın­da).

2023 yılı ortalarından son­ra ise bankaların hızlı bir şekilde dış kaynağa yöneldiğini görüyo­ruz. 2025 yılı Mart ayında 5’e ulaşan borç çevirme oranlarının sonrasında gerilemeye başladı­ğını gözlemliyoruz. Borç........

© Dünya