Türkiye’nin stratejik de­ğerinden ve jeo­politik önemin­den bahseder­ken “nedir bu stratejik önem” diye sorduğu­muzda her dö­nem değişen farklı unsurla­rın belirleyici olduğunu gö­rürüz. Bazen Rusların Avru­pa’ya doğru yayılmacılığına karşı bir bariyer, bazen Batı medeniyetini radikallerden korumak için bir karantina bölgesi, kimi zaman medeni­yetler arası köprü, kimi za­mansa ticari koridorları bir­birine bağlayan bir geçiş hattı olarak çok önemliyizdir. Peki önemliyiz de, kime göre?

Stratejik önem dediğimiz şey, kendiliğinden ve öznel “biz merkezli” bir atıf değil­dir; kendimizi odak noktası­na alarak onu tayin edeme­yiz. Bu statü her zaman bi­rilerine göre ve birileri için “önemli” olunma halidir. Yani kendimiz değil başkaları açı­sından bir anlam ifade ettiği­mizi gösteren, her zaman bir başkasının tahayyülüne, çı­kar haritasına ve tehdit algı­sına göre şekillenen “edilgen” bir durumdur sözünü ettiği­miz. Bu açıdan bize göre stra­tejik öneme sahip yerlerle, bi­zi stratejik açıdan önemli kı­lan faktörler ayrı doğrultuları gösterebilir.

Örneğin Türkiye coğraf­yasının stratejik öneminden bahsederken anlattığımız as­lında ABD, Avrupa, Rusya vs. politikaları açısından sahip olduğumuz stratejik değerdir. Oysa bizim açımızdan şim­dilerde stratejik öneme haiz olan coğrafyalar güney sını­rımız boyunca uzanan Doğu Akdeniz ve Kıbrıs adası, Su­riye, Irak, İran hattı, Kafkas­ya ve Hazar havzası, Libya uzanımı, Kızıl deniz girişi ve çıkışı vs. gibi alanlardır. Yani bizim için önemli olan ile bizi önemli kılan şeyler farklıdır. Bunlar, çevre coğrafyalarda­ki politik, ekonomik ve tekno­lojik değişimlere bağlı olarak yenilenebilen bir dizilim ha­linde sıralanırlar.

Esasen bir coğrafyanın ya da kaynağın stratejik olarak tanımlanıp tanımlanmama­sı, büyük ölçüde zamanın ru­hu tarafından belirlenir. Dün­ya hep değişir; algılarımız, hayallerimiz, zorluklarımız, avantajlarımız gibi.........

© Dünya