Sanayi sektörü yılın ikin­ci çeyreğinde yakaladığı hızlı büyüme ile ataleti üstünden atarken, parasal sı­kılaşma döneminde aşırı yük­sek düzeylere çıkmış olan ti­cari kredi faizlerinde de iki bu­çuk aydır düşüş yaşanıyor. Bu da yüksek faizin baskıladığı sanayiciler başta ekonominin üretim ayağının finansman maliyetlerini aşağı çekecek bir gelişme olarak öne çıkıyor.

Taşınamaz düzeylere ula­şan enflasyonu tek haneli dü­zeylere indirme hedefiyle Ha­ziran 2023’ten bu yana uygu­lanan parasal sıkılaşma esaslı yeni ekonomi program döne­minde, Merkez Bankası’nın politika faizine paralel hızla yükselen ticari kredi faizleri, sanayide fren eğilimine yol aç­mış, üretim, yatırım ve istih­dam üzerinde baskı oluştur­muş ve milli gelir (GSYH) bü­yümesini olumsuz etkilemişti.

Parasal sıkılaştırma süre­cinde bankacılık sektörünün ticari kredilere uyguladığı faiz oranları, Merkez Bankası’nın para politikası kararları, enf­lasyon eğilimleri ve küresel ekonomik koşullar gibi fak­törlerden etkilendi. Yeni eko­nomi yönetiminin ilk adım olarak Mayıs 2023 itibarıyla yüzde 8,5 olan politika faizi­ni 23 Haziran’da yüzde 15’e çı­karması ile parasal sıkılaştır­ma esaslı ekonomik program fiilen başladı. Uzun bir aradan sonra yeniden artırılan poli­tika faizi, kademeli artışlarla Mart 2024’te yüzde 50’ye ka­dar çıkarılıp aralık ayına ka­dar bu düzeyde tutuldu.

Merkez Bankası’nın ilk fa­iz artırımı öncesi, bankacılık sektörü ortalamasında yıllık yüzde 15 olan ticari kredi fai­zi de paralel bir artışla 5 Nisan 2024 itibarıyla yüzde 67,55’le program dönemindeki en yüksek düzeyi gördü. Ancak bu oran sektördeki bankala­rın uyguladığı faizlerin ortala­masını oluşturuyor. O tarihte bunun altında faizle kredi kul­landıran bankalar da üstün­de, örneğin yüzde 70’li düzey­lerdeki oranlarla kredi veren bankalar da bulunuyordu.

İçeride operasyonlar ar­dışık olarak devam eder­ken, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan 2025’te duyurduğu, özellikle Çin, Av­rupa Birliği (AB), Kanada, Meksika, Japonya, Hindis­tan, Vietnam ve Tayland gibi ülkeleri hedef alan, bu rakip ülkelere fahiş vergi oranları getiren yeni gümrük tarife­leri, küresel ticarette önem­li bir kırılma noktası oluştur­du ve ticaret savaşlarını yeni­den alevlendirdi. Bu gelişme tüm dünyada ekonomi güve­ni aşağı çekerek belirsizlik­leri artırdı. Bu ortamda dövi­ze atağın önüne geçmek için politika faizini yeniden artır­mak zorunda kalan Merkez Bankası 18 Nisan’da 350 baz puanlık artışla oranı yüzde 46’ya çıkardı.

Ticari kredi faiz oranlarının yüksekliği, sanayiciler, sanayi üretimi, ülke........

© Dünya